Hội nghị phản biện xã hội đối với dự án Nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hiệp xử lý chất thải rắn thành phố

Nâng cấp Khu xử lý chất thải Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn 

Hiện nay, tại bãi rác Khánh Sơn có hai dự án đang hoạt động là Khu xử lý chất thải Khánh Sơn và Nhà máy xử lý chất thải rắn của Công ty CP Môi trường Việt Nam. Với yêu cầu cấp bách cần có một hệ thống xử lý rác thải quy mô lớn, đáp ứng đủ nhu cầu xử lý lượng rác thải lớn đang ngày càng gia tăng trên toàn thành phố, có hai phương án được đề xuất, gồm xây dựng Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, hoặc nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn thành phố. Tuy nhiên, qua quá trình khảo sát, việc triển khai xây dựng một khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại xã Hòa Nhơn sẽ gặp rất nhiều khó khăn, bất cập.

Cụ thể như, về quy mô bãi rác, theo Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD của Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường và Bộ Xây dựng thì khoảng cách từ bãi rác quy mô lớn đến cụm dân cư gần nhất (15 hộ) phải đạt  1 km và khoảng cách đến thị tứ, thị trấn gần nhất phải đạt từ 5 ÷ 15 km; do đó, rất nhiều cụm dân cư và cơ sở sản xuất, kinh doanh hiện có đang nằm trong khoảng cách an toàn và sẽ thường xuyên bị ảnh hưởng môi trường trực tiếp từ hoạt động của khu liên hiệp. Bên cạnh đó, cấu trúc địa chất khu vực này có nền đất yếu, tải trọng các lớp rác nén xuống sẽ gây ra các đứt gãy không đều dẫn đến rò rỉ nước rác xuống nền đất, nguy cơ gây lo nhiễm nước ngầm và sau đó là ông nhiễm nước sông Tuý Loan; địa hình có độ dốc cao nên rất khó thực hiện công trình thu nước mưa để đảm bảo nước mưa không chảy tràn qua bãi rác, sẽ gây ông nhiễm nước mặt khu đồng ruộng Phước Thuận và nguồn nước cấp cho Nhà máy nước Cầu Đỏ. Đồng thời, để đảm bảo kết nối giao thông các khu vực, vùng trên toàn địa bàn thành phố về khu liên hợp tại xã Hòa Nhơn thì cần phải mở đường giao thông xuyên núi từ phía Tây đến phía Bắc (huyện Hòa Vang đến quận Liên Chiểu), rất tốn kém kinh phí và thời gian, cũng sẽ ảnh hưởng đến công tác thu gom, vận chuyển rác thải. Ngoài ra, dự án cũng sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc giải tỏa đền bù, tái định cư, chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật.

Theo Giám đốc Sở tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng, với những khó khăn trong việc triển khai xây dựng Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, như đã nêu trên, thì việc đầu tư nâng cấp Khu xử lý chất thải Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn là cần thiết để đảm bảo xử lý chất thải rắn của thành phố trong tương lai gần. Tại địa điểm Khánh Sơn có những ưu điểm cho việc triển khai dự án như: thi công nhanh hơn do sử dụng các hạng mục hạ tầng kỹ thuật, tuyến đường vận chuyển sẵn có; khắc phục triệt để ô nhiễm phát sinh hiện nay của Khu xử lý chất thải Khánh Sơn.

Vì vậy, UBND thành phố đã có Thông báo số 157/TB-VP ngày 22-4-2019 thống nhất định hướng triển khai nâng cấp, cải tạo khu vực bãi rác Khánh Sơn đảm bảo các tiêu chuẩn về xử lý chất thải, hiện đại và khôi phục lại môi trường sạch tại khu vực, trong đó bao gồm các hạng mục: Đầu tư các Nhà máy xử lý rác bằng công nghệ tiên tiến; Nâng cấp cải tạo các hạng mục tại bãi rác Khánh Sơn hiện hữu; quy hoạch lại khu vực bãi rác Khánh Sơn; nghiên cứu đền bù giải tỏa các hộ dân không đảm bảo khoảng cách an toàn; đưa Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại Hòa Nhơn vào quy hoạch dự phòng tương lai.

Cẩn trọng lựa chọn công nghệ cho nhà máy xử lý rác

Phát biểu tại hội nghị, KTS. Phan Đức Hải, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Đà Nẵng, cho rằng, hiện nay, công nghệ xử lý rác thải bằng chôn lấp tại bãi rác Khánh Sơn hiện nay đã lạc hậu, gây những hệ lụy về ô nhiễm môi trường không khí và nước đối với khu vực dân cư quanh bãi rác và phụ cận; do vậy, rất ủng hộ chủ trương đầu tư nâng cấp khu xử lý chất thải Khánh Sơn thành khu liên hợp xử lý chất thải rắn để đảm bảo xử lý chất thải rắn của thành phố trong tương lai gần.

Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị thành phố cũng rất đồng tình với quy hoạch tổng thể và kế hoạch triển khai thực hiện các giải pháp nâng cấp, cải tạo khu vực bãi rác Khánh Sơn theo Thông báo số 157/TB-VP. Theo ông Phan Đức Hải, điều kiện tiên quyết trong việc triển khai xây dựng khu liên hợp là cần hết sức cẩn trọng trong việc lựa chọn công nghệ cho các nhà máy xử lý rác, đảm bảo các tiêu chí như không gây ra ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến khu vực xung quanh, xử lý các nguồn thải triệt để không gây tác hại lâu dài cho không khí và các tầng nước ngầm của khu vực. Đồng thời, một trong những yếu tố quyết định để giải quyết tận gốc vấn đề là việc tập trung phân loại rác thải tại nguồn.

KTS. Phan Đức Hải, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Đà Nẵng, phát biểu tại hội nghị

Đồng tình với ý kiến của Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Đà Nẵng Phan Đức Hải, ông Nguyễn Đăng Hải, Nguyên Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố, cho rằng, chủ trương nâng cấp Bãi rác Khánh Sơn của thành phố là một chủ trương đúng đắn, cần ủng hộ.

Theo ông Nguyễn Đăng Hải, thời gian qua, công tác thu gom, xử lý chất thải rắn trên địa bàn thành phố còn mang tính rời rạc, xử lý tình huống, chưa mang tính tổng thể, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố. Chính vì vậy, việc thành phố định hướng quy hoạch nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn hiện nay là phù hợp, gắn với quy hoạch chung và phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế xã hội thành phố Đà Nẵng; đồng thời khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường tại Khu xử lý chất thải Khánh Sơn và khu vực xung quanh đã kéo dài trong thời gian qua; đáp ứng nhu cầu xử lý chất thải rắn của thành phố trong thời gian ngắn hạn, định hướng quy hoạch xử lý chất thải rắn của thành phố trong tương lai. Tuy nhiên, việc triển khai phải đảm bảo đảm bảo chất lượng công trình, đảm bảo môi trường sống của nhân dân và đặc biệt thiết kế công suất cần đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu xử lý rác thải của toàn thành phố trong gia đoạn tiếp theo.

PGS.TS Trần Cát (trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng) cũng cho rằng, chủ trương đầu tư nâng cấp khu xử lý chất thải Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn là đúng đắn và vô cùng cần thiết, trong bối cảnh bãi rác hiện tại đã sắp quá tải, gây nguy cơ an ninh rác thải của thành phố. Theo PGS.TS Trần Cát, việc quy hoạch tổng thể các giải pháp nâng cấp, cải tạo bãi rác Khánh Sơn cần được nghiên cứu một cách đồng bộ, và phải đáp ứng đủ nhu cầu xử lý rác của thành phố ít nhất là đến năm 2040, tầm nhìn 2050. 

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng phát biểu tại hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng khẳng định, với sự đồng thuận, nhất trí cao của người dân về chủ trương nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hiệp xử lý chất thải rắn, thành phố sẽ nghiên cứu giải pháp, đầu tư xây dựng một khu liên hiệp đáp ứng các tiêu chí về công nghệ, công suất, giải quyết triệt để vấn đề môi trường tại khu vực, vừa đảm bảo quyền lợi của người dân, vừa đảm bảo sự phát triển bền vững của thành phố.

NGÔ HUYỀN