Thực hiện chủ trương của Quốc hội và Chính phủ, ngày 1/1/1997, tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng được chia tách thành tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng, trong đó huyện Hòa Vang (cũ) được điều chỉnh để thành lập 2 quận mới là quận Liên Chiểu và Ngũ Hành Sơn. Hòa Vang trở thành một huyện của thành phố Đà Nẵng trực thuộc Trung ương với diện tích tự nhiên là 73.749 ha và dân số là 141.138 người. Đến ngày 5/8/2005, Chính phủ lại ban hành Nghị định điều chỉnh địa giới hành chính tách 3 xã của huyện để thành lập quận Cẩm Lệ, trực thuộc thành phố Đà Nẵng. 

Với truyền thống là huyện 3 lần đạt danh hiệu anh hùng, 10/11 xã anh hùng lực lượng vũ trang, riêng xã Hòa Tiến có tới 3 danh hiệu anh hùng; Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hòa Vang không ngừng nêu cao truyền thống đoàn kết, ý thức tự lực, tự cường, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn thách thức, xây dựng quê hương trong điều kiện mới, và đã đạt được những thành quả to lớn, quan trọng.

Kinh tế tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước, nhiều năm đạt mức tăng tưởng bình quân 10%/ năm. Nông nghiệp từ chỗ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ “tự túc, tự cấp”  thì nay chuyển sang sản xuất vùng chuyên canh, quy mô lớn theo hướng công nghiệp, được quy hoạch, tính toán và đầu tư lớn. Hiện nay, trên địa bàn huyện có hàng chục mô hình kinh tế mới ra đời như: mô hình trồng rau, nấm, thanh long, nuôi cá nước ngọt, vùng trồng hoa, dưa hấu… 

Trước đây nói đến lâm nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, người dân Hòa Vang chỉ biết khai thác và sống dựa vào tự nhiên thì nay đã chủ động trồng và phát huy hiệu quả kinh tế rừng, xây dựng sản phẩm lâm nghiệp, chuyển sang  các ngành chế biến nông , lâm, thủy sản, điện gia dụng, cơ khí, gia công may mặc…qua đó đã giải quyết hàng vạn lao động, tổng giá trị sản xuất của ngành trong năm 2016 đạt trên 2,7 ngàn tỷ đồng. Lĩnh vực dịch vụ phát triển mạnh mẽ, nhiều dự án, khu du lịch quy mô lớn được triển khai trên địa bàn như Bà Nà Hills, nước nóng Phước Nhơn, Ngầm Đôi, Suối Hoa, Núi Thần Tài…Các dự án này không chỉ góp phần quảng bá rộng rãi hình ảnh Hòa Vang mà còn thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến với thành phố Đà Nẵng và huyện Hòa Vang.

Đi đôi với phát triển kinh tế, trong 20 năm qua huyện Hòa Vang đặc biệt coi trọng công tác an sinh xã hội tại địa phương, nhất là chăm lo người có công với cách mạng. Đến nay, trên địa bàn huyện cơ bản không còn nhà tạm, hộ nghèo và hộ chính sách. Song song với việc xóa nhà tạm, chương trình xóa đói giảm nghèo được quan tâm, từ địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất thành phố, nay chỉ còn 0,52% theo tiêu chí của thành phố (theo tiêu chí của Trung ương thì không còn). Riêng giai đoạn 2010-2015, huyện đã đầu tư 114 tỷ đồng để góp phần giảm 8.133 hộ nghèo, xây mới và sửa chữa 1.405 nhà chính sách.

Cuối năm 2015, Hòa Vang vinh dự là 1 trong 41 địa phương của cả nước đón nhận Cờ thi đua xuất sắc của Thủ tướng Chính phủ về chương trình xây dựng Nông thôn mới, sớm hơn 5 năm so với lộ trình chung của cả nước. Sau 5 năm xây dựng Nông thôn mới,  hệ thống kết cấu hạ tầng ở Hòa Vang tương đối toàn diện, đồng bộ và hiện đại, đáp ứng tốt nhu cầu dân sinh, qua đó tạo điều kiện, tiền đề quan trọng phát triển kinh tế- xã hội, bảo đảm quốc phòng- an ninh. Bộ mặt nông thôn Hòa Vang ngày càng khang trang, khởi sắc.

Thu nhập bình quân đầu người hiện nay là 27,75 triệu đồng (tương đương với 1.350 USD), tăng 4 lần so với đầu năm 1997 (cuối năm 1996 là 33 USD); 98,76% hộ có nhà ở kiên cố đạt chuẩn quy định; 100% đường trục xã, liên xã được nhựa hóa; 92% đường trục thôn xóm được cứng hóa; 82% đường trục chính nội đồng được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện; 100% trường tiểu học và trung học cơ sở có cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc gia; 11/11 xã hoàn thành phổ cập giáo dục trung học; 11/11 trạm y tế xã được xây dựng kiên cố và có trang bị đạt chuẩn quốc gia về y tế xã; tỷ lệ người dân có thẻ bảo hiểm y tế đạt 95,1%; 100% hộ dân được sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh; 100% hộ dân được sử dung điện thắp sáng; 100% cán bộ xã đạt chuẩn theo quy định…

Sau 20 năm chia tách, từ một vùng nông thôn nghèo khi mới chia tách, Hòa Vang trở thành một vùng nông thôn đổi mới theo hướng đô thị, văn minh, sạch đẹp với kết cấu hạ tầng giao thôn, thủy lợi, trường học, trạm xá, điện thắp sáng, các thiết chế văn hóa…khá đồng bộ, nhiều vùng trở thành khu đô thị mới.

Từ một nền nông nghiệp thuần túy, vươn lên trở thành nền nông nghiệp đô thị, với những cánh đồng lúa năng suất cao, các vùng rau chuyên canh, trồng cây ăn quả, cây cảnh, nhiều trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, tôm nước lợ, cá nước ngọt…có giá trị kinh tế cao. Từ một vùng đất từng là căn cứ quân sự trước đây, bị bỏ hoang sau ngày giải phóng, bỗng chốc trở thành khu công nghiệp với đa dạng các ngành nghề sản xuất kinh doanh, nghề truyền thống với giá trị tăng trưởng khá…

Những thành tựu Hòa Vang đạt được sau 20 năm chia tách là kết quả hết sức đáng tự hào, nhưng dẫu vậy chặng đường ở phía trước vẫn còn lắm gian nan và thử thách. Hòa Vang với tinh thần anh hùng trong kháng chiến, anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng và quyết tâm vượt qua khó khăn, vươn mình phát triển, tiếp tục lập nên bao kỳ tích để Hòa Vang vẫn mãi rạng ngời “một chấm son”, xứng đáng với lịch sử hào hùng của một vùng đất.                                              

Hoàng Vân