Báo cáo Tổng kết 15 năm thực hiện Pháp lệnh số 34 của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố cho thấy, từ năm 2007 đến nay, Mặt trận các cấp thành phố đã phối hợp và chủ trì tổ chức hàng nghìn cuộc họp để lấy ý kiến của Nhân dân về những vấn đề liên quan trực tiếp đến cuộc sống của người dân, đó là xây dựng hương ước, quy ước tổ dân phố/thôn; bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm tổ trưởng tổ dân phố/thôn; bầu, bãi nhiệm thành viên Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng; việc xây dựng các mô hình tự quản ở khu dân cư…

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Ngô Xuân Thắng (giữa) giám sát công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 tại quận Cẩm Lệ

Mặt trận đã chủ trì phối hợp với Tổ dân phố/thôn xây dựng hương ước, quy ước khu dân cư gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, nay là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; triển khai việc xét, bình chọn “Gia đình văn hóa”, “Tổ dân phố/thôn văn hóa” trên cơ sở quy ước, hương ước xây dựng đầu năm. Đặc biệt, Mặt trận các cấp thành phố đã phát huy quyền làm chủ của Nhân dân tích cực tham gia cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội các khóa XII, XIII, XIV, XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp khóa VII,VIII, IX, X.

Phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong công tác giám sát, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, Mặt trận các cấp thành phố đã có nhiều chuyển biến rõ nét về nội dung và hình thức giám sát; nhất là các kiến nghị sau giám sát của của MTTQ Việt Nam thành phố được UBND thành phố, các sở, ngành, các tổ chức, cá nhân có liên quan xem xét, trả lời bằng văn bản hoặc thông qua báo cáo, trao đổi tại các cuộc họp giao ban UBND.

Từ năm 2007 đến 2021, Mặt trận các cấp thành phố đã chủ trì tổ chức 1.491 đoàn giám sát với 398 chuyên đề và tham gia 2.196 cuộc giám sát với các cơ quan về các nội dung có liên quan, trong đó Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố phối hợp và tham gia 83 đoàn giám sát, giám sát 83 chuyên đề. Đặc biệt, năm 2016, Mặt trận thành phố đã chủ trì thực hiện Đề án giám sát hoạt động của đại biểu dân cử trên địa bàn thành phố, nhiệm kỳ 2016 - 2021 (gồm cả đại biểu Quốc hội đơn vị thành phố Đà Nẵng và đại biểu HĐND các cấp); qua giám sát cho thấy, đại đa số các vị đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực tham gia các hoạt động của Tổ đại biểu, tham gia các kỳ họp, tiếp xúc cử tri tại nơi ứng cử, trực tiếp đi cơ sở lắng nghe ý kiến phản ảnh những ý kiến, kiến nghị của cử tri; thường xuyên đôn đốc và giám sát các ngành chức năng trong việc giải quyết các vấn đề mà nhân dân phản ánh.

Mặt trận các cấp thành phố đã phát huy quyền làm chủ của Nhân dân tích cực tham gia cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội các khóa XII, XIII, XIV, XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp khóa VII,VIII, IX, X

Đặc biệt trong các năm 2008-2013, Mặt trận thành phố đã phối hợp với Sở Kế hoạch - Đầu tư thành phố tổ chức tập huấn cho trên 500 cán bộ chủ chốt quận, huyện, phường, xã và trên 5.000 cán bộ thôn, tổ dân phố, Ban công tác Mặt trận về Quyết định 80/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đối với công tác Thanh tra nhân dân và công tác giám sát đầu tư của cộng đồng. Từ năm 2013 đến nay, mỗi năm, Mặt trận thành phố đều tổ chức 8 đến 9 lớp tập huấn cho các đối tượng là cán bộ Mặt trận các quận huyện, phường xã, Ban CTMT, thành viên Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ trong thực hiện nhiệm vụ liên quan đến các quy định của Pháp lệnh 34 và các Thông tri hướng dẫn của Trung ương Mặt trận về dân chủ ở cơ sở.

Đối với việc thực hiện Pháp lệnh 34 tại cơ sở thì vai trò của Ban Thanh tra nhân dân xã, phường (TTND) và Ban giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ) là rất quan trọng. Với chức năng, nhiệm vụ của mình, hằng năm các Ban TTND thực hiện giám sát và phối hợp trong công tác tiếp công dân, tiếp nhận hồ sơ, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của Chủ tịch UBND phường, xã; giám sát thường xuyên đối với việc thu các loại quỹ pháp lệnh và quỹ vận động trong nhân dân (việc vận động các khoản thu trong dân đều được UBND phường, xã công khai đến các hộ dân thông qua các buổi họp Tổ dân phố, Thôn, thông báo tại nhà họp Thôn, Khu dân cư); việc phân cấp nguồn tiền xây dựng Nhà đại đoàn kết đúng đối tượng; việc quản lý và sử dụng các quỹ đảm bảo đúng quy định pháp luật; việc công khai những nội dung dân biết (các thủ tục hành chính, các khoản lệ phí, thời gian giải quyết, các công trình dự án...) và những nội dung dân bàn và quyết định trực tiếp (đóng góp xây dựng kiệt hẻm, công trình điện chiếu sáng, nhà họp dân...).

Qua giám sát, đã kịp thời giải quyết, ngăn ngừa những tiêu cực và lãng phí ngay từ cơ sở. Bên cạnh đó, Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ còn giám sát việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của UBND cùng cấp, giám sát việc xây dựng các công trình có vốn nhà nước, công trình nhà nước và nhân dân cùng làm; đạo đức tác phong cán bộ, công chức trong tiếp công dân, giải quyết các kiến nghị của nhân dân.

Từ năm 2007 - 2021, 56 Ban TTND phường, xã đã giám sát trên 4.500 cuộc, qua đó, phát hiện 348 vụ việc vi phạm với 923 kiến nghị đã được giải quyết; Ban GSĐTCCĐ đã giám sát hơn 3.700 công trình, dự án; phát hiện, kiến nghị 622 nội dung bằng văn bản đến các chủ đầu tư yêu cầu điều chỉnh và khắc phục kịp thời những sai sót, tạo được niềm tin trong nhân dân.

VĂN SUM