Kiến tạo không gian phát triển mới cùng Khu thương mại tự do Đà Nẵng

FTZ Đà Nẵng là đòn bẩy chiến lược cho sự phát triển bền vững, lâu dài

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Chí Cường nhận định, Hội nghị Xúc tiến Đầu tư FTZ Đà Nẵng 2025 diễn ra trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều chuyển đổi mạnh mẽ. Đây là thời cơ để các địa phương bứt phá, song cũng đặt ra những yêu cầu và thách thức mới trong công tác quản lý, triển khai hiệu quả các dự án đầu tư.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố, với vị trí chiến lược, hạ tầng ngày càng đồng bộ, nguồn nhân lực trẻ - năng động, cùng môi trường chính sách ngày càng cởi mở, Đà Nẵng tự tin khẳng định tầm nhìn trở thành điểm đến hàng đầu cho các dòng vốn chất lượng cao, tiên phong trong việc xây dựng đô thị thông minh, phát triển kinh tế số và tăng trưởng xanh. Cùng với đó, FTZ Đà Nẵng sẽ là đòn bẩy chiến lược đưa Đà Nẵng trở thành một trong những trung tâm thương mại tự do hàng đầu khu vực.

“Việc kiến tạo không gian phát triển gắn kết với Khu thương mại tự do không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm, mà còn là bước đi chiến lược, mở ra động lực mới cho sự phát triển bền vững, lâu dài của thành phố. Với phương châm “Thành công của nhà đầu tư là thành công của thành phố”, Đà Nẵng cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các dự án được triển khai nhanh chóng, hiệu quả và bền vững”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Chí Cường nhấn mạnh.

Trong những năm gần đây, Đà Nẵng đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ như: thủ tục hành chính được cải cách mạnh mẽ, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ đầu tư; triển khai nền tảng số phục vụ nhà đầu tư với nguyên tắc minh bạch - thuận tiện; đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông, logistics, cảng biển, sân bay; hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo với nhiều dự án công nghệ và giải pháp quản trị đô thị thông minh; áp dụng nhiều cơ chế ưu đãi, hợp tác linh hoạt, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Đặc biệt, thành phố vừa được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng theo Quyết định số 1142/QĐ-TTg, với tổng quy mô 1.881 ha tại 7 địa điểm, 7 khu chức năng. Mỗi khu chức năng mang một sứ mệnh riêng, đặc thù riêng, cùng hướng đến mục tiêu chung là hội nhập sâu rộng, áp dụng các chính sách ưu việt về hải quan, thuế quan, đầu tư, logistics, công nghệ và dịch vụ, hình thành một cực tăng trưởng mới của khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Trong bối cảnh đó, Hội nghị được tổ chức nhằm tạo diễn đàn đối thoại giữa chính quyền thành phố, các nhà đầu tư về cơ chế chính sách, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai FTZ tại Đà Nẵng; đề xuất giải pháp quy hoạch; thảo luận về mô hình FTZ thông minh nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát đầu tư.

Định hình FTZ Đà Nẵng với tầm nhìn hiện đại – bền vững – bản sắc

Tại hội nghị, Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng giới thiệu đến nhà đầu tư tổng quan việc phát triển các FTZ Đà Nẵng với những chức năng chính như: hậu cần - logistics quốc tế - sản xuất - thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch, nghỉ dưỡng - y tế chất lượng cao - đổi mới sáng tạo; các cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội về đầu tư, thuế, hải quan, đất đai, chính sách đãi ngộ thu nhập, lưu trú cho chuyên gia, nhà khoa học.

DSEZA cũng giới thiệu việc ứng dụng mô hình thông tin công trình BIM - tích hợp thông tin địa lý GIS để chuyển đổi số cơ sở hạ tầng nhằm vận hành và quản lý FTZ thông minh với các bản sao kỹ thuật số ảo "Digital Twin" cho hiện trạng 7 vị trí FTZ Đà Nẵng, nhằm cung cấp thông tin chi tiết phục vụ công tác giải phóng mặt bằng như khảo sát, đo đạc, kiểm đếm và thiết kế quy hoạch với độ chính xác vượt trội, qua đó, tối ưu hoá được chi phí đầu tư xây dựng, giảm thiểu rủi ro và hỗ trợ công tác quản lý toàn diện đối với các FTZ.

Hội nghị nhận được nhiều đề xuất, ý kiến đóng góp thiết thực cho giải pháp quy hoạch, vận hành FTZ thông minh và cơ chế thu hút vốn, nhân lực chất lượng cao. Theo đại diện Viện Kiến trúc Quốc gia, Khu Thương mại tự do Đà Nẵng cần được định hình với tầm nhìn hiện đại – bền vững – bản sắc, đóng vai trò là cửa ngõ giao thương quốc tế, trung tâm tài chính – công nghệ cao – logistics thông minh, đồng thời là hạt nhân của quá trình đô thị hóa theo mô hình sinh thái – số hóa – đa kết nối.

Theo đó, việc quy hoạch không gian tổng thể cần kết nối đồng bộ với cảng biển, sân bay, đường sắt, hành lang kinh tế Đông – Tây và các khu công nghiệp lân cận; phân khu chức năng rõ ràng giữa sản xuất, logistics, dịch vụ – tài chính, nhà ở chuyên gia, thương mại – triển lãm và không gian xanh; hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng số hiện đại, tích hợp tiêu chuẩn quốc tế, hỗ trợ vận hành thông minh và linh hoạt. Gắn bản sắc văn hóa địa phương (Chăm, Việt, Đông Dương) vào thiết kế kiến trúc – cảnh quan; phát triển các không gian văn hóa mở như trung tâm triển lãm, phố đi bộ, chợ đêm, sự kiện giao lưu, nhằm tạo diện mạo riêng cho FTZ, vừa hiện đại vừa đậm đà bản sắc Đà Nẵng.

Đề xuất giải pháp xây dựng mô hình quản lý vận hành Khu thương mại tự do thông minh, đại diện Tổng Công ty Giải pháp doanh nghiệp Viettel giới thiệu giải pháp bản sao số (digital twins) với mô hình 3D tương tác trực quan, phản ánh dữ liệu thực tế; giám sát và cập nhật thời gian thực qua cảm biến/IoT; phân tích, dự đoán, mô phỏng nhiều tình huống vận hành; tích hợp linh hoạt với các hệ thống khác  như GIS, BIM, SCADA... Cùng với đó là giải pháp trung tâm giám sát, điều hành FTZ thông minh; hệ thống quản lý chuỗi cung ứng và logistics.

Có ý kiến cho rằng, Đà Nẵng nên ưu tiên phát triển các lĩnh vực tài chính có lợi thế cạnh tranh nội tại, chẳng hạn như Fintech (công nghệ tài chính), tài chính xanh, dịch vụ ngân hàng kỹ thuật số, và quản lý tài sản cho thị trường ASEAN. Những lĩnh vực này không đòi hỏi diện tích lớn, nhưng lại có tiềm năng tăng trưởng cao và dễ kết nối với các mô hình đô thị thông minh. Đầu tư có chọn lọc và theo lộ trình phân kỳ hợp lý; không nên triển khai ồ ạt mà cần bắt đầu từ các “hạt nhân tiên phong” như cụm Fintech + trung tâm thanh toán số + không gian làm việc cho startup tài chính, sau đó mở rộng thành mô hình tài chính tích hợp.

Bên cạnh đó, cần tạo lập một môi trường kinh doanh minh bạch, thân thiện với nhà đầu tư quốc tế, thông qua cải cách hành chính, cơ chế một cửa, và đặc biệt là cơ chế thể chế đặc thù cho FTZ; xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực chuyên sâu, bằng cách kết nối với các trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức đào tạo tài chính quốc tế, đồng thời thu hút chuyên gia nước ngoài qua chính sách visa linh hoạt, điều kiện sinh sống thuận tiện và chính sách ưu đãi hấp dẫn.

Phát biểu bế mạc hội nghị, Trưởng Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng Vũ Quang Hùng đánh giá, hội nghị ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực và triển vọng hợp tác mới; nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước bày tỏ sự quan tâm sâu sắc, chia sẻ kế hoạch, ý tưởng và định hướng nghiên cứu, triển khai các dự án tại Đà Nẵng trong thời gian tới.

Những ý định hợp tác và kế hoạch nghiên cứu đầu tư này là minh chứng rõ nét cho sức hấp dẫn và tiềm năng phát triển của Đà Nẵng; đồng thời, mở ra cơ hội để thành phố tiếp tục đồng hành, hỗ trợ và hiện thực hóa các dự án thành công trong thời gian đến.

“Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chất lượng hạ tầng, chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao và đồng hành cùng nhà đầu tư trong suốt quá trình hình thành và phát triển dự án”, Trưởng Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng một lần nữa khẳng định quan điểm nhất quán của lãnh đạo thành phố.

NGÔ HUYỀN