Giữ gìn, khai thác có hiệu quả khu di tích khảo cổ Chăm – Phong Lệ

Theo báo cáo từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2011, Bảo tàng Điêu khắc Chăm thực hiện khai quật khảo cổ tại làng Phong Lệ, với diện tích 200 m2, đã mở được 5 hố, làm xuất lộ 2 di tích có kiến trúc quy mô lớn, thu thập được nhiều tư liệu và 58 hiện vật quý phục vụ trưng bày và nghiên cứu khoa học gồm: 17 hiện vật chất liệu đất nung, 33 hiện vật chất liệu đá sa thạch, 8 hiện vật gốm. Năm 2012, Bảo tàng Điêu khắc Chăm tiếp tục khai quật đợt 2 với diện tích 500 m2, làm lộ ra khá rõ ràng và chính xác toàn bộ quy mô cấu trúc của một tòa tháp Chăm rất lớn. Các đợt khai quật cho thấy đây là di tích của 3 ngôi tháp Chăm xây dựng vào khoảng thế kỷ XI, trong đó có một ngôi tháp còn lại phần cấu trúc lòng tháp dưới mặt đất (gọi là hố thiêng), với 126 hiện vật, lần đầu tiên được khám phá và nghiên cứu. Hiện nay, hố thiêng đã được đầu tư mái che bảo vệ với diện tích khoảng 100 m2; toàn bộ 184 hiện vật được khai quật qua 2 đợt tại di tích Phong Lệ đã được đưa về Bảo tàng Điêu khắc Chăm phục chế và bảo quản.

Tại cuộc họp, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất mở rộng khai quật khu di tích trên diện tích hơn 2.600 m2, nhằm thu thập cơ sở dữ liệu phục vụ công tác lập quy hoạch tu bổ, tôn tạo và lập dự án đầu tư phát huy giá trị di tích. Đồng thời, trong những năm tiếp theo, tiếp tục thu hồi thêm một phần diện tích đất để quy hoạch, đầu tư bổ sung các hạng mục phụ trợ như đường giao thông, sân vườn, dịch vụ, bãi đỗ xe,… kết nối với các địa điểm văn hóa như đình làng Phong Lệ Bắc, mộ Ông Ích Đường, nhà thờ Ông Ích Khiêm, tạo nên quần thể du lịch đường sông của thành phố.

Phó Chủ tịch Đặng Việt Dũng cho rằng, khu di tích khảo cổ Phong Lệ là một di tích rất có giá trị đối với khảo cổ Chăm nói riêng, cũng như hệ thống di sản của thành phố nói chung; vì vậy, cần giữ gìn, khai thác có hiệu quả khu di tích này, cùng với quần thể du lịch tại quận Cẩm Lệ, tạo nên một sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn du khách, góp phần phát triển du lịch đường sông. Phó Chủ tịch giao Phòng Đền bù số 1 thuộc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố khẩn trương thực hiện công tác kiểm định, áp giá, tổng hợp kinh phí đền bù giải tỏa, lập phương án đền bù, tái định cư trình UBND thành phố phê duyệt trong tháng 10-2015; giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan hoàn thành đề cương quy hoạch, thành lập dự án trình UBND, nhằm sớm triển khai thực hiện dự án, phát huy giá trị cho khu di tích. Đồng thời, giao Trung tâm Quản lý Di sản văn hóa phối hợp Bảo tàng Điêu khắc Chăm lập hồ sơ xếp hạng di tích cấp thành phố đối với khu di tích khảo cổ Phong Lệ.

NGÔ HUYỀN