Nâng cao dân trí, giáo dục, dạy nghề là yếu tố quan trọng để xóa đói giảm nghèo

Phó bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Lương Nguyễn Minh Triết và Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Quang Nam chủ trì tại điểm cầu thành phố Đà Nẵng

Trong 5 năm qua, Chính phủ đã chỉ đạo ban hành các chính sách giảm nghèo chung hỗ trợ toàn diện cho người nghèo như bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, dạy nghề, lao động và việc làm, trợ giúp pháp lý, trợ giúp xã hội, vay vốn tín dụng ưu đãi; giải quyết đất ở, đất sản xuất... Chương trình 135 đã hỗ trợ hơn 2,5 triệu lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo được bồi dưỡng kiến thức về trồng trọt, chăn nuôi, kỹ năng nghề nghiệp, sản xuất, kinh doanh, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật để vươn lên thoát nghèo, làm giàu. 

Tính đến cuối năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo cả nước còn 3,75%, bình quân trong 4 năm giảm 1,53%/năm, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân của cả nước từ 1 - 1,5%/năm. Trong 4 năm, có 58% số hộ nghèo đã thoát nghèo, 8/64 huyện nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn và 14/30 huyện nghèo hưởng cơ chế theo Nghị quyết 30a thoát khỏi tình trạng khó khăn. 

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020, những năm gần đây, công tác giảm nghèo đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Nhiều huyện nghèo, xã khó khăn đã được đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống sản xuất của người dân. Tuy nhiên, tỉ lệ tái nghèo, phát sinh nghèo mới vẫn còn cao. Tỉ lệ tái nghèo trong 4 năm (2016-2019) bình quân 4,09%/năm so với tổng số hộ thoát nghèo. Sự chênh lệch giàu nghèo, điều kiện tiếp cận các dịch vụ cơ bản, tiếp cận thị trường, việc làm giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp.

Tại Đà Nẵng, trong giai đoạn 2016-2020, Chương trình giảm nghèo trên địa bàn thành phố đã đạt được những kết quả quan trọng. Nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ giảm nghèo được ban hành và triển khai thực hiện. Các vấn đề cơ bản, bức xúc đối với người nghèo đã được giải quyết kịp thời. Các chính sách hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, chính sách tín dụng ưu đãi… được quan tâm, tạo điều kiện cho người nghèo có điều kiện phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập. Người nghèo được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, thu nhập nâng lên, đời sống của đại bộ phận của hộ nghèo, hộ cận nghèo được cải thiện nhiều mặt.

Thành phố đã kiện toàn trung tâm y tế các quận huyện, hỗ trợ khám, chữa bệnh, khám sàng lọc, hỗ trợ giảm viện phí, chi phí khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí… cho 60.551 lượt người nghèo với kinh phí 34,953 tỷ đồng. Hằng năm, các địa phương đã rà soát hộ nghèo có đất ở ổn định đề nghị xây mới, sửa chữa để xây dựng kế hoạch vận động nguồn lực hỗ trợ nhà ở. Kết quả đã hỗ trợ xây mới 609 nhà với kinh phí 28,31 tỷ đồng, sửa chữa 2.585 nhà với kinh phí 41,725 tỷ đồng. Thông qua các hình thức đào tạo nghề chính quy, phi chính quy, hướng dẫn cách làm ăn, mô hình giảm nghèo đã có khoảng 4.529 lao động nghèo được đào tạo nghề miễn phí gắn với tạo việc làm; hỗ trợ giới thiệu việc làm cho 14.834 lao động nghèo.

Tuy nhiên, hiện một số chính sách giảm nghèo còn dàn trải, phân tán, tính hiệu quả chưa cao. Các địa phương có nhiều khu chung cư, số lượng hộ nghèo, hộ cận nghèo khá lớn; nhưng vấn đề quản lý và thực hiện các chính sách đối với những hộ này vẫn còn nhiều khó khăn.

Một số hộ thoát nghèo nhanh chưa thực sự bền vững, chưa có giải pháp đột phá để giảm nghèo bền vững, cũng như khơi dậy sự chủ động, phấn đấu vươn lên thoát nghèo của người dân; chưa chú trọng đến việc vận động người nghèo tham gia học nghề. Công tác giới thiệu việc làm cho người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo gặp nhiều khó khăn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Trong giai đoạn 2021-2025, thành phố Đà Nẵng sẽ nhân rộng các mô hình giảm nghèo tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa để người nghèo tiếp cận và tham gia; mô hình giảm nghèo liên kết giữa người nghèo với doanh nghiệp nhằm hỗ trợ chi phí sản xuất, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho lao động. Đồng thời, kết nối người nghèo với thị trường thông qua phát triển các đơn vị cung cấp dịch vụ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đối với hộ nghèo. Thực hiện các chương trình đối thoại chính sách giảm nghèo tạo cầu nối, thông tin trao đổi giữa người dân, người nghèo, cận nghèo với đại diện các cấp chính quyền. Tăng cường công tác dạy nghề có địa chỉ, tạo việc làm và hỗ trợ người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài được xem là giải pháp quan trọng trong giải quyết việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững...

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, việc đưa tỷ lệ nghèo từ 9,88% (năm 2015) còn 3,75% vào năm 2019 và dưới 3% trong năm 2020 đã góp phần đưa Việt Nam thành một quốc gia đầu tiên về đích trước mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc về giảm nghèo. Giảm nghèo là một nhiệm vụ có ý nghĩa xã hội, phải đảm bảo đại bộ phận người dân có thu nhập và cuộc sống tốt.

Trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương cần tiếp tục tập trung đầu tư hạ tầng kinh tế xã hội, phát triển hạ tầng giao thông, tăng cường kết nối giao thương, việc làm, đầu tư cho giáo dục và dạy nghề... Đặc biệt, phải tạo điều kiện cho người dân chủ động hơn, năng động hơn, có năng lực, bởi nâng cao dân trí, giáo dục, dạy nghề là những yếu tố quan trọng để xóa đói giảm nghèo. Đồng thời, nghiên cứu trình Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành các nghị quyết, chỉ thị về chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội bền vững đến năm 2030, trình Quốc hội ban hành nghị quyết về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo; phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, an sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn 2045 vì một Việt Nam không có đói nghèo. 

CÔNG TÂM