Chính quyền 2 cấp ở Đà Nẵng – Kỳ 3: Vượt qua khó khăn, thách thức

Những ngày đầu triển khai chính quyền 2 cấp, không ít xã vùng núi, vùng sâu phải đối mặt với muôn vàn khó khăn. Nhưng giữa bộn bề thách thức đó, điều nổi bật chính là tinh thần chủ động vượt khó,bắt tay vào việc với tinh thần “vừa làm vừa học, vừa khắc phục vừa vận hành”. Trong bức tranh chung ấy, Trà Linh là một ví dụ tiêu biểu.

Nằm cách trung tâm hành chính thành phố hơn 200km về phía Tây Nam, xã Trà Linh hiện hữu những khó khăn đặc thù của một địa phương miền núi. Địa bàn rộng, giao thông cách trở, điều kiện sinh hoạt còn sơ sài, xã phải thuê tạm nhà dân cách trụ sở hơn 1km để làm nhà công vụ và nhà ăn tập thể. Tất cả như một phép thử cho ý chí và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ tại đây.

Chủ tịch UBND xã Trà Linh Trịnh Minh Hải cho biết, ngay từ những ngày đầu triển khai mô hình mới, xã xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, mang tính chỉ đạo xuyên suốt từ cấp trên.

Không chờ đợi, không bị động, Đảng ủy, HĐND, UBND và các mặt trận đoàn thể đã nhanh chóng triệu tập cuộc họp toàn cơ quan để quán triệt tinh thần, động viên toàn thể cán bộ, công chức khắc phục khó khăn, từng bước hoàn thiện các cơ sở vật chất thiết yếu phục vụ công việc.

Cùng với đó, xã đã chủ động cải tạo, bố trí lại trụ sở xã Trà Linh cũ để đảm bảo phòng ốc làm việc cho các phòng ban. Riêng Trung tâm Phục vụ hành chính công được chỉnh trang khá hiện đại vì đây là nơi đón tiếp, giải quyết thủ tục cho công dân nên tuyệt đối không được bề bộn. Xã cũng bắt tay vào thành lập kênh Zalo OA, Trang Fanpage để tương tác với công dân thông qua nền tảng số.

“Với tinh thần vừa chạy, vừa xếp hàng, cùng với quyết tâm chính trị, toàn thể cán bộ công chức xã Trà Linh đã cơ bản có chỗ làm việc, các trang thiết bị cũng được đáp ứng để giải quyết công việc thông suốt, đảm bảo phục vụ người dân và doanh nghiệp.Chúng tôi quyết tâm vượt qua mọi khó khăn ban đầu để chung sức xây dựng xã Trà Linh phát triển mạnh mẽ. Về lâu dài thì xã cũng mong muốn được đầu tư trụ sở rộng rãi, khang trang hơn để anh em yên tâm công tác”, ông Hải chia sẻ.

Còn tại xã A Vương, điều kiện làm việc của cán bộ, công chức cũng tương đồng như xã Trà Linh và nhiều địa phương miền núi khác. Những ngày đầu vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, dù còn gặp nhiều khó khăn về nơi làm việc, trang thiết bị thiếu thốn, xuống cấp, nhưng tinh thần phục vụ Nhân dân vẫn là kim chỉ nam trong mọi hoạt động.

Cán bộ, công chức xã, đặc biệt là tại Trung tâm Phục vụ hành chính công đã chủ động thích nghi, khắc phục khó khăn để đảm bảo tiếp nhận, xử lý thủ tục hành chính một cách thuận tiện nhất cho người dân.

UBND xã đã chỉ đạo, huy động lực lượng học sinh, sinh viên am hiểu về công nghệ thông tin đang nghỉ hè tại địa phương cùng với cán bộ, chiến sĩ Công an xã đồng hành, hướng dẫn người dân tiếp cận kịp thời các dịch vụ công ngay tại các khu dân cư, hộ gia đình.

Ngoài ra, với sự đồng hành của đoàn viên thanh niên đã góp phần quan trọng giúp Trung tâm Phục vụ hành chính công vận hành thông suốt, hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu. Chỉ trong thời gian ngắn, Trung tâm đã tiếp nhận và xử lý hơn 50 thủ tục, chủ yếu liên quan đến chứng thực, khai sinh, kết hôn và xác nhận chế độ, chính sách – những nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người dân.

Ông Bríu Quân, Chủ tịch UBND xã A Vương cho biết, trước đây, thủ tục hành chính của người dân chủ yếu giải quyết trực tiếp bằng văn bản giấy, thông qua các bộ phận chuyên môn, giúp việc, nên quy trình thực hiện rườm rà, mất nhiều thời gian. Từ khi chính quyền cấp xã mới đi vào hoạt động, trên cơ sở định hướng, hướng dẫn của cấp trên, UBND xã A Vương đã tập trung kiện toàn bộ máy, sắp xếp, bố trí lại đội ngũ cán bộ làm việc tại các cơ quan chuyên môn, phù hợp với yêu cầu công việc, tình hình địa phương.

Đồng thời, xã đã bố trí cán bộ, công chức có chuyên môn, nghiệp vụ đúng vào các vị trí yêu cầu. Đây là nhiệm vụ, môi trường làm việc mới, đòi hỏi mỗi cán bộ, công chức xã phải chủ động tự nghiên cứu, học tập, trau dồi kiến thức, phục vụ Nhân dân đảm bảo “4 tại chỗ” (Tiếp nhận tại chỗ, thẩm định tại chỗ, phê duyệt tại chỗ và trả kết quả tại chỗ) và “4 luôn” (Luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe và luôn giúp đỡ).

“Với trách nhiệm và cách làm mới, đội ngũ cán bộ, công chức A Vương đã từng bước tiếp cận, vận hành, xử lý kịp thời các thủ tục trên hệ thống điều hành chung, 10 đến 15 phút đã có kết quả trả cho người dân. Quy trình gọn gàng, hiệu quả ấy khiến không ít người dân, tổ chức bất ngờ, bởi trước đây họ đã quen với thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian theo lối làm việc cũ”, ông Bríu Quân nói.

Thực tế từ cơ sở cho thấy, nỗ lực vượt khó của chính quyền cấp xã không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ giải quyết thủ tục hành chính, mà còn mở rộng đến nhiều công việc mới phát sinh trong quá trình vận hành mô hình chính quyền 2 cấp. Tất cả đều được thực hiện với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, không để bất kỳ khó khăn nào cản trở nhiệm vụ phục vụ Nhân dân.

Đơn cử như, tại nhiều xã miền núi, tình trạng mưa giông lốc sét khiến lưới điện thường xuyên bị cúplà chuyện thường ngày. Trong điều kiện đó, các địa phương đã chủ động chuẩn bị máy nổ dự phòng để duy trì nguồn điện ổn định, đảm bảo giải quyết công vụ trên nền tảng sốhoạt động thông suốt.

Không chỉ ứng phó tình huống cấp bách, nhiều địa phương còn triển khai nhiều mô hình sáng tạo để đưa dịch vụ công đến gần dân hơn. Trong số đó, mô hình thanh niên cơ sở đồng hành cùng chính quyền hỗ trợ công dân giải quyết thủ tục hành chính đang phát huy hiệu quả rõ rệt.

Những ngày này, từ Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã đến nhà văn hóa thôn, khối phố, đâu đâu cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh đoàn viên, thanh niên nhiệt tình hướng dẫn người dân đăng ký tài khoản dịch vụ công, thao tác nộp hồ sơ trực tuyến ngay tại chỗ.

Không dừng lại ở đó, nhiều xã, phường trên địa bàn thành phố còn chủ động thành lập các Tổ ứng cứu về công nghệ và nghiệp vụ nhằm hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân một cách kịp thời, sát thực tế. Các thành viên của tổ này có nhiệm vụ hỗ trợ, hướng dẫn người dân, đặc biệt là người yếu thế, thực hiện các thủ tục hành chính trên môi trường điện tử ngay tại nhà.

Tại các xã miền núi, nơi đường sá còn cách trở, hạ tầng viễn thông và đời sống dân sinh còn nhiều khó khăn, việc hình thành các Tổ ứng cứu đã thực sự phát huy hiệu quả rõ nét. Đây không chỉ là giải pháp tình thế, mà là bước đi phù hợp với định hướng xây dựng chính quyền gần dân, phục vụ tận nơi.

Ở xã Trà Tân, trước đây có mô hình “Ngày thứ 6 không chờ”. Người dân chỉ mất từ 20-30 phút để làm thủ tục,kết quả được trả luôn tại chỗ, không phải đi lại nhiều lần, không tốn thời gian chờ đợi, hạn chế phiền hà, sai sót thông tin trên các mẫu đơn, mẫu tờ khai….

Phát huy hiệu quả từ mô hình này, hiện nay xã đã thành lập Tổ ứng cứu gồm 8 đội với tổng cộng 38 thành viên là cán bộ, công chức, thôn trưởng, bí thư chi đoàn, hội phụ nữ và giáo viên... Các tổ được bố trí khắp các khu vực từ trung tâm đến tận các thôn. Nhờ đó, mọi vướng mắc của người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số đều được hỗ trợ giải quyết ngay tại nhà, giúp bà con an tâm, tin tưởng hơn vào chính quyền cơ sở.

Bí thư Đảng ủy xã Trà Tân Nguyễn Hồng Lai cho biết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận các dịch vụ công sau sáp nhập, Ban Chấp hành Đoàn xã đã khẩn trương triển khai Kế hoạch tổ chức đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ tại Trung tâm hành chính công của xã. Kế hoạch được triển khai đồng loạt đến các chi đoàn, đoàn viên, thanh niên và chính thức ra quân vào ngày 7/7/2025.

Ngay từ những ngày đầu, đội hình thanh niên tình nguyện đã tích cực túc trực tại bộ phận một cửa, hướng dẫn người dân hoàn thiện thủ tục, kê khai hồ sơ, tạo tài khoản VNeID mức độ 2... Dù ban đầu còn nhiều bỡ ngỡ, khó khăn, nhất là khi một bộ phận người dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số và người lớn tuổi chưa quen với quy trình, giấy tờ mới sau sáp nhập, nhưng các đoàn viên đã nhanh chóng bắt nhịp, hỗ trợ tận tình, giảm tải áp lực cho cán bộ chuyên trách.

“Việc hình thành đội xung kích xuất phát từ thực tế xã Trà Tân vừa sáp nhập với Trà Giác cũ, dân cư đông, địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn, nhiều thôn vùng sâu như Thôn 3A, Thôn 3B cần được hỗ trợ kịp thời. Trong khi đó, lực lượng đoàn viên trẻ tại xã có kiến thức, tinh thần trách nhiệm và mong muốn đóng góp cho cộng đồng. Đây chính là động lực để chúng tôi quyết tâm tổ chức đội hình này để vừa hỗ trợ tại Trung tâm hành chính công, vừa trực tiếp xuống các thôn, giúp bà con làm quen thủ tục mới”, ông Lai chia sẻ.

Tại các xã Hòa Vang, Hòa Tiến, Bà Nà, người dân có thể tiếp cận thông tin, thực hiện thủ tục hành chínhthông qua trợ lý ảo AI, chỉ cần quét mã QR bằng điện thoại, gõ câu hỏi hoặc sử dụng giọng nói, AI ngay lập tức sẽ giải đáp, hướng dẫn các thắc mắc khi thực hiện thủ tục hành chính. Đặc biệt, các bước chuẩn bị hồ sơ, trình tự thực hiện được hướng dẫn rất chi tiết.

Từ thực tiễn cơ sở cho thấy, với quyết tâm cao, sự chủ động linh hoạt và tinh thần phục vụ vì Nhân dân, nhiều địa phương đã từng bước tháo gỡ vướng mắc, ổn định vận hành bộ máy, mang lại hiệu quả rõ nét trong giải quyết thủ tục hành chính.

Những sáng kiến như “Ngày thứ Sáu không chờ”, các tổ ứng cứu công nghệ, đội thanh niên hỗ trợ… chính là minh chứng cho cách làm sáng tạo, gần dân, sát thực tiễn. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để thành phố Đà Nẵng tiếp tục hoàn thiện mô hình chính quyền 2 cấp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, nơi mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ công một cách nhanh chóng, thuận lợi nhất.

HOÀNG PHAN - HOÀNG VƯƠNG - THANH HẢI - PHAN TOÀN