Khi chính quyền không chờ người dân, doanh nghiệp “gõ cửa”

Từ chờ đợi sang chủ động phục vụ

Thay vì “chờ” người dân, doanh nghiệp đến làm thủ tục, Đà Nẵng quyết định thực hiện các thủ tục hành chính công chủ động, nhắc nhở, dự báo nhu cầu, chuẩn bị hồ sơ từ dữ liệu đã được số hoá để phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Giai đoạn đầu tiên sẽ có 27 thủ tục được triển khai theo Kế hoạch số 92/KH-UBND. Mặc dù số lượng thủ tục hành chính áp dụng mô hình hành chính công chủ động còn chưa nhiều nhưng có thể khẳng định đây là bước đột phá mạnh mẽ trong công tác cải cách hành chính của thành phố Đà Nẵng sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Sự thay đổi này không chỉ mang tính kỹ thuật, mà là thay đổi tư duy phục vụ. Hành chính công phải chủ động, giảm đáng kể thời gian, chi phí, tình trạng đi lại nhiều lần và những phiền hà mà người dân, doanh nghiệp từng đối mặt.

Trên nền dữ liệu số của thành phố, nhiều thủ tục được tự động phát sinh hồ sơ, thông tin được đồng bộ giữa các hệ thống, giúp công dân không phải khai đi khai lại rườm rà, rắc rối.

Kế hoạch cũng yêu cầu các sở, ngành kết nối, khai thác và chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống chuyên ngành, cơ sở dữ liệu quốc gia và nền tảng dữ liệu của thành phố; đẩy nhanh số hóa hồ sơ còn hiệu lực để phục vụ các dịch vụ nhắc hẹn, thông báo tự động.

Sở Khoa học và Công nghệ được giao phối hợp Tập đoàn Viettel cập nhật phần mềm, tích hợp giao diện lập trình ứng dụng (API), đảm bảo an toàn thông tin và đồng bộ dữ liệu liên thông. Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố là đầu mối tham mưu, tổng hợp và đề xuất mở rộng danh mục dịch vụ công chủ động.

Đây là nền móng của một chính quyền số hiện đại, nơi dữ liệu vận hành trước, người dân, doanh nghiệp hưởng lợi trước.

Trải nghiệm mới cho công dân

Phường Hòa Cường được xem là một trong những đơn vị triển khai mạnh mẽ mô hình phục vụ chủ động, với sự thay đổi rõ rệt từ quy trình đến thái độ phục vụ.

Các số liệu báo cáo cho thấy lượng hồ sơ rất lớn được tiếp nhận và xử lý hiệu quả. Từ ngày 15-10 đến 15-11, phường ghi nhận 120 trường hợp khai sinh, 51 trường hợp kết hôn, 35 trường hợp khai tử, 238 trường hợp xác nhận tình trạng hôn nhân và 227 bản sao trích lục.

Về chứng thực, trong vòng chưa đầy 5 tháng kể từ ngày 1-7, phường Hòa Cường đã thực hiện gần 10.000 lượt chứng thực bản sao, hơn 1.200 lượt chứng thực chữ ký và hơn 1.050 trường hợp chứng thực hợp đồng, giao dịch. Những con số này phản ánh nhu cầu lớn, nhưng điều người dân cảm nhận rõ hơn là sự thay đổi trong cách phục vụ.

Anh Nguyễn Đức Long, công dân phường Hòa Cường đến Trung tâm phục vụ hành chính công của phường để nhận giấy khai sinh cho con trai vừa chào đời. Trước khi đi, anh Long đã quét mã QR để lấy số thứ tự từ xa.

Khi đến nơi, hồ sơ khai sinh của con anh Long đã được phường chuẩn bị trước dựa trên dữ liệu chứng sinh có sẵn trên hệ thống và dữ liệu dân cư. Cán bộ tiếp nhận hướng dẫn tận tình. Tất cả biểu mẫu, bút viết, máy scan, máy tính đều có sẵn để hỗ trợ.

Không khí tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Hòa Cường khác hẳn trước đây. Wifi miễn phí, nước uống, máy lạnh, trạm sạc điện thoại, thậm chí có cả kính viễn thị cho người già. Nhiều người lớn tuổi được Tổ ứng cứu công nghệ thông tin hỗ trợ nộp hồ sơ trực tuyến và số hóa giấy tờ.

“Tôi chỉ mất vài phút để hoàn tất thủ tục và nhận giấy khai sinh cho con. Không cảnh chen chúc, không phải đi lại nhiều vòng, không phải viết tay lặp đi lặp lại. Cảm giác như chính quyền đã đứng về phía mình, chủ động giúp mình hoàn thành công việc nhanh nhất”, anh Long hào hứng.

Theo ông Trương Thanh Dũng, Chủ tịch UBND phường Hòa Cường, 100% hồ sơ tại phường được cập nhật lên hệ thống, tỉ lệ giải quyết trước và đúng hạn đạt 97,48%, tỉ lệ thanh toán trực tuyến đạt 68,07%.

“Những kết quả này thể hiện một mô hình hành chính công đang vận hành theo tinh thần mới, chủ động, minh bạch và thân thiện hơn trong mắt người dân”, ông Dũng khẳng định.

Khi chính quyền thay đổi để đến gần người dân hơn, niềm tin càng được củng cố. Mô hình hành chính công chủ động mà Đà Nẵng theo đuổi không chỉ rút ngắn thủ tục, mà còn mở rộng sự trân trọng dành cho mỗi công dân, theo đúng nghĩa một chính quyền phục vụ.

Doanh nghiệp hưởng lợi nhiều hơn

Không chỉ tiên phong trong mô hình hành chính công chủ động, Đà Nẵng còn tiếp tục thể hiện tinh thần phục vụ qua chính sách hỗ trợ mạnh mẽ đối với doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm hộ kinh doanh và start-up địa phương.

Việc thành phố áp dụng mức thu lệ phí “0 đồng” cho các hồ sơ đăng ký kinh doanh trực tuyến không chỉ giúp giảm chi phí mà còn tạo động lực để người dân mạnh dạn chuyển đổi sang môi trường số, nơi mọi thủ tục trở nên minh bạch, tiện lợi và nhanh chóng hơn.

Câu chuyện của chị Lê Thảo Nguyên, một công dân trẻ sinh sống tại phường Thanh Khê, là minh chứng rõ nét cho cách chính quyền 2 cấp Đà Nẵng đang đồng hành cùng doanh nghiệp ngay từ những bước đầu tiên.

Chị Nguyên quyết định mở một cơ sở kinh doanh dịch vụ thiết kế nội thất tại nhà. Trước đây, chị từng nghĩ rằng việc đăng ký kinh doanh sẽ phải đến cơ quan Nhà nước xếp hàng, chuẩn bị hồ sơ giấy và nộp nhiều loại phí khác nhau. Nhưng năm nay, khi biết Đà Nẵng hỗ trợ 0 đồng lệ phí cho hồ sơ trực tuyến, chị đã thử trải nghiệm qua Cổng Dịch vụ công của thành phố.

Chị Nguyên kể rằng, toàn bộ thủ tục chỉ diễn ra trong chưa đầy 20 phút. Sau khi đăng nhập bằng tài khoản định danh điện tử, hệ thống tự động điền nhiều thông tin dựa trên dữ liệu dân cư, giúp chị không phải khai lặp lại những thông tin cá nhân vốn đã có.

Phần hướng dẫn rõ ràng, biểu mẫu tự động, và đặc biệt là tổ hỗ trợ công nghệ thông tin cấp phường luôn túc trực sẵn để trợ giúp qua điện thoại hoặc video call khi cần.

Ngay khi chị gặp khó khăn trong bước tải lên bản scan giấy tờ, cán bộ phường Thanh Khê đã chủ động gọi điện hướng dẫn, sau đó liên thông hồ sơ qua hệ thống để chuyển tiếp sang cơ quan xử lý.

Chị không phải nộp bất kỳ khoản phí nào. Đến cuối buổi chiều, chị nhận tin nhắn báo hồ sơ đã được phê duyệt, kèm mã QR để tra cứu giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh điện tử.

“Tôi thực sự bất ngờ. Mọi thứ nhanh, nhẹ nhàng và rất văn minh. Cảm giác như chính quyền hiểu mình cần gì và làm trước cho mình, chứ mình không phải chạy từng bước như trước đây” chị Nguyên chia sẻ.

Chính sách “0 đồng” chỉ là một phần trong tổng thể cải cách, nhưng giá trị của nó vượt ra ngoài con số tài chính. Nó thể hiện một tinh thần rất rõ: Không để chi phí, thủ tục hay khoảng cách hành chính làm cản trở người dân gia nhập thị trường kinh doanh. Đối với nhiều hộ kinh doanh nhỏ như chị Nguyên, đây là sự hỗ trợ thiết thực, ngay lúc họ cần nhất.

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành ổn định giúp xã, phường nắm sát nhu cầu người dân hơn, hỗ trợ họ trực tiếp, kịp thời và thuận tiện. Hệ thống liên thông dữ liệu từ cấp thành phố đến cấp cơ sở khiến mỗi hồ sơ của người dân, doanh nghiệp trở nên minh bạch và rút ngắn thời gian xử lý.

Đây cũng là nền tảng quan trọng giúp Đà Nẵng tiếp tục mở rộng các chính sách khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến, giảm gánh nặng chi phí xã hội và góp phần tạo lập môi trường đầu tư thân thiện, dễ tiếp cận.

Với mô hình hành chính công chủ động và chính quyền địa phương 2 cấp, Đà Nẵng đang chứng minh rằng cải cách không chỉ nằm ở quy trình mà còn ở thái độ phục vụ.

Từ người dân thực hiện thủ tục hộ tịch đến doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, mọi đối tượng đều cảm nhận rõ sự đổi thay: Nhanh hơn, minh bạch hơn và thân thiện hơn.

Chính quyền không còn ở vị thế “đợi dân đến”, mà chủ động đến gần dân, giảm chi phí, giảm thời gian và mở rộng sự hỗ trợ.

Những chuyển biến này không chỉ củng cố niềm tin của cộng đồng mà còn khẳng định Đà Nẵng đang thực sự trở thành điểm tựa vững chắc cho người dân và doanh nghiệp trong suốt hành trình tiếp cận thủ tục hành chính.

THANH HẢI