Hướng đến kỳ họp HĐND ngày càng chuyên nghiệp

Đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chức các kỳ họp HĐND

Theo Thường trực HĐND thành phố, trải qua 80 năm hình thành và phát triển, HĐND ngày càng khẳng định rõ vai trò và vị trí của mình thông qua việc thực hiện hai chức năng quan trọng là quyết định và giám sát.

HĐND thành phố Đà Nẵng không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, từng bước đưa thành phố Đà Nẵng từ một địa phương còn nhiều khó khăn trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội lớn của khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước, tỉnh Quảng Nam (cũ) từ một trong những tỉnh nghèo đã vươn mình trở thành một tỉnh phát triển khá trong khu vực, có đóng góp cho ngân sách Trung ương.

Một trong những nhiệm vụ của HĐND được pháp luật quy định đó là quyết định các vấn đề trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội bằng nghị quyết và được thực hiện tại kỳ họp HĐND.

Và kỳ họp là hoạt động quan trọng của HĐND, là thời điểm tập hợp trí tuệ tập thể của HĐND; các cơ chế, chính sách có thật sự đi vào thực tiễn cuộc sống, phát huy hiệu quả hay không phụ thuộc rất lớn vào những quyết sách của HĐND.

Trong những năm qua, HĐND tỉnh Quảng Nam, HĐND thành phố Đà Nẵng (cũ) trước hợp nhất, nay là HĐND thành phố Đà Nẵng (mới) đã không ngừng cải tiến, đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chức kỳ họp và nghị quyết của HĐND thành phố. Các kỳ họp HĐND được tổ chức ngày càng khoa học, linh hoạt hơn, vừa bảo đảm giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh nhưng vẫn bảo đảm thực chất và hiệu quả.

Công tác chuẩn bị kỳ họp được triển khai từ rất sớm, bảo đảm đầy đủ trình tự, thủ tục theo luật định. HĐND thành phố ban hành kế hoạch tổ chức kỳ họp định kỳ nhằm tạo sự chủ động cho UBND và các đơn vị liên quan.

Trước mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND phối hợp với UBND thành phố, các sở, ngành để rà soát sự cần thiết, tính pháp lý, tác động của chính sách, cân nhắc mức độ cấp bách của từng nội dung.

Một bước tiến nổi bật là ứng dụng kỳ họp không giấy, cho phép đăng tải tài liệu sớm để đại biểu nghiên cứu trước; đồng thời áp dụng biểu quyết điện tử giúp tối ưu thời gian và tăng tính chính xác – minh bạch trong điều hành.

Trong suốt kỳ họp, công tác điều hành của Chủ tọa được chuẩn bị kỹ lưỡng từ kịch bản đến phân công vai trò. Chủ tọa linh hoạt gợi mở thảo luận các vấn đề nổi cộm, có nhiều ý kiến khác nhau, nhằm tạo không khí trao đổi sôi nổi, thực chất, đi thẳng vào trọng tâm.

Việc giảm thời lượng trình bày và tăng thời lượng thảo luận là cải tiến quan trọng để phát huy trí tuệ đại biểu. Đồng thời, việc bố trí thảo luận tổ theo cơ cấu hợp lý, phát huy vai trò Tổ trưởng đã giúp các ý kiến được tổng hợp sâu sắc, phản ánh rõ hơi thở thực tiễn.

Hoạt động chất vấn tại kỳ họp được chuẩn bị chu đáo. Nhiều đại biểu nêu vấn đề đến cùng, yêu cầu làm rõ trách nhiệm, góp phần nâng cao chất lượng trả lời của các cơ quan chức năng. Sau chất vấn, HĐND ban hành nghị quyết chuyên đề để theo dõi, giám sát việc thực hiện cam kết.

Công tác thẩm tra của các Ban HĐND từng bước được nâng cao về chất lượng thông qua khảo sát thực tế, hội thảo chuyên đề, tham vấn chuyên gia… Từ đó, báo cáo thẩm tra thể hiện tính phản biện sâu, là nguồn thông tin quan trọng giúp đại biểu đưa ra quyết định chính xác, phù hợp với thực tiễn.

Trong nhiệm kỳ 2021 – 2026, HĐND các cấp trước và sau khi hợp nhất đã tổ chức 61 kỳ họp, ban hành hơn 800 nghị quyết, nhiều chính sách đặc thù và vượt trội được triển khai hiệu quả như: phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, ưu đãi đầu tư trong lĩnh vực vi mạch – AI, hỗ trợ nông nghiệp – nông thôn, chính sách đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số, nhà ở người có công, xóa nhà tạm, hỗ trợ BHXH, BHYT, chính sách phục hồi kinh tế sau Covid-19…

Công tác theo dõi, giám sát việc thực hiện nghị quyết cũng được chú trọng, đưa vào chương trình giám sát hằng năm của HĐND, Thường trực HĐND và các Ban. Thông qua giám sát, những vấn đề chưa phù hợp được kịp thời kiến nghị điều chỉnh, sửa đổi hoặc bỏ, góp phần bảo đảm nghị quyết đi vào cuộc sống và đáp ứng yêu cầu của cử tri.

Nhiều giải pháp trọng tâm

Bên cạnh những kết quả nổi bật, Thường trực HĐND thành phố cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế trong công tác tổ chức kỳ họp và ban hành nghị quyết. Việc gửi tài liệu cho đại biểu đôi khi còn chậm; một số nội dung phải bổ sung sát ngày họp, khiến các Ban và đại biểu bị động trong nghiên cứu. Công tác chuẩn bị của một số đơn vị đôi lúc chưa đảm bảo chất lượng, nội dung trình bày còn dài dòng, chưa đi thẳng vào trọng tâm.

Hoạt động thảo luận tổ ở một số kỳ họp chuyên đề chưa được tổ chức; một bộ phận đại biểu chưa phát huy đầy đủ trách nhiệm trong phát biểu, thảo luận và chất vấn. Một số báo cáo thẩm tra chưa thực sự sâu, thiếu khảo sát thực tế; công tác dự báo, đánh giá tác động chính sách chưa toàn diện.

Nguyên nhân được xác định đến từ công tác phối hợp giữa HĐND và UBND có thời điểm chưa thường xuyên; hồ sơ gửi HĐND còn điều chỉnh nhiều lần; đại biểu kiêm nhiệm khó bố trí thời gian tham gia đầy đủ các hoạt động giám sát và thẩm tra.

Trên cơ sở đó, Thường trực HĐND thành phố đề xuất phương hướng đổi mới trong thời gian đến, tập trung vào việc bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với hoạt động của HĐND; nâng cao vai trò, trách nhiệm và năng lực của từng đại biểu; tăng cường phối hợp với UBND thành phố trong chuẩn bị nội dung.

Cùng với đó, chủ động thực hiện chuyển đổi số trong toàn bộ hoạt động của HĐND; chú trọng nâng cao chất lượng thẩm tra thông qua tăng cường khảo sát, tham vấn chuyên gia và đối tượng chịu tác động; thường xuyên rà soát, đánh giá hiệu quả nghị quyết để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp thực tiễn; quan tâm bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tham mưu, đảm bảo đủ năng lực phục vụ công tác xây dựng, thẩm định và thẩm tra nghị quyết.

Đặc biệt, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ đề ra về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới theo Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị; bố trí nhiều thời gian để đại biểu thảo luận tham gia ý kiến, linh hoạt tổ chức thảo luận tổ tại các kỳ họp chuyên đề để thảo luận sâu hơn nội dung trình kỳ họp.

Đồng thời, tăng cường lấy ý kiến của đại biểu thông qua hình thức phát phiếu tham gia ý kiến nhằm thu thập nhiều thông tin từ đại biểu; đa dạng các hình thức tổ chức kỳ họp trực tiếp hoặc trực tuyến phù hợp với tình hình thực tế nhằm giải quyết ngay các công việc phát sinh đột xuất; tăng cường tổ chức kỳ họp chuyên đề, đối với kỳ họp cuối năm chỉ tập trung vào các nội dung thường lệ theo luật định.

Ngoài ra, HĐND sẽ quan tâm xây dựng kế hoạch tài chính 5 năm chất lượng, có tính khả thi cao nhằm bảo đảm nguồn lực tài chính, tạo điều kiện thuận lợi trong việc xây dựng kế hoạch ban hành, triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách, đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu, chỉ tiêu nghị quyết đã đề ra, hạn chế bố trí dàn trải.

Thường trực HĐND thành phố khẳng định, đổi mới phương thức hoạt động của HĐND theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cử tri là một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm mà Đại hội Đảng bộ thành phố đã đề ra, nhằm góp phần xây dựng thành phố Đà Nẵng hiện đại, giàu bản sắc, con người Đà Nẵng nhân văn, có cuộc sống cao, cùng với cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trong thời gian đến, Thường trực HĐND thành phố tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, khắc phục khó khăn, hạn chế, không ngừng đổi mới, sáng tạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

THỦY THANH - QUANG HÀ