Nhiều chuyển biến tích cực trong phát triển ngành nghề nông thôn

Phát biểu chào mừng hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Nam Hưng cho rằng, ngành nghề nông thôn, làng nghề truyền thống đã, đang và sẽ mãi là linh hồn của kinh tế nông thôn Việt Nam. Vừa tạo việc làm và thu nhập cho hàng triệu lao động, vừa gìn giữ, lan tỏa giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc.

Chính phủ ban hành Nghị định 52/2018/NĐ-CP và Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 801/QĐ-TTg là những quyết sách chiến lược, tạo hành lang pháp lý quan trọng và tạo động lực to lớn để hỗ trợ ngành nghề, làng nghề cả nước phát triển bền vững.

Qua 6 năm thực hiện, các chính sách này thật sự đi vào cuộc sống, nhiều ngành nghề, làng nghề truyền thống được phục hồi; sản phẩm thủ công mỹ nghệ ngày càng đa dạng, sáng tạo, khẳng định vị thế, thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế; nhiều mô hình liên kết giữa sản xuất kết hợp với du lịch được hình thành, phát triển... góp phần tích cực vào nhiệm vụ phát triển kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới.

Đà Nẵng là trung tâm kinh tế - xã hội, văn hóa - du lịch của Miền Trung, đồng thời cũng là địa phương có nhiều tiềm năng lớn trong phát triển ngành nghề, làng nghề nông thôn. Hiện nay, thành phố có 30 làng nghề, làng nghề truyền thống và 17 nghề truyền thống đang hoạt động, gắn liền với lịch sử và đời sống văn hóa địa phương. Có thể kể đến những nghề, làng nghề nổi bật như Làng nghề Điêu khắc Đá mỹ nghệ Non Nước, Làng đúc đồng Phước Kiều, Làng Gốm Thanh Hà, Làng rau Trà Quế, Làng Quán hương, Làng chiếu Bàn Thạch, Làng nước mắm Nam ô, Làng dệt thổ cẩm Cơ tu… Đây được xem là “thương hiệu văn hoá” của thành phố, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Theo Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Thị Hoàng Yến, ngành nghề nông thôn, làng nghề truyền thống từ lâu trở thành một phần không thể thiếu trong cấu trúc kinh tế - văn hóa của nông thôn Việt Nam.

Nghị định số 52/NĐ-CP ngày 12/4/2018 của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn đã tạo lập khuôn khổ pháp lý quan trọng, đồng bộ hơn cho lĩnh vực này. Sau 6 năm thực hiện, nghị định đã góp phần khơi dậy tiềm năng và chuyển biến tích cực trong phát triển ngành nghề nông thôn.

Thể chế và chính sách bước đầu được cụ thể hóa ở các cấp; nhiều tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch và chính sách hỗ trợ thiết thực, đồng thời chú trọng lồng ghép với xây dựng nông thôn mới và phát triển sản phẩm OCOP. Hàng nghìn làng nghề, cơ sở sản xuất được công nhận, hỗ trợ nâng cấp công nghệ, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu và kết nối với thị trường trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn triển khai Nghị định số 52 bộc lộ nhiều bất cập về tiêu chí, chính sách đầu tư, tín dụng, đào tạo, bảo vệ môi trường, bảo hộ sở hữu trí tuệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Sự phát triển của ngành nghề nông thôn vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Nhiều làng nghề vẫn còn loay hoay trong bài toán nâng cao giá trị gia tăng, đổi mới công nghệ, phát triển bền vững và tiếp cận thị trường toàn cầu. Do đó, cần kiến nghị điều chỉnh, hoàn thiện chính sách pháp luật, hướng tới mục tiêu “xanh hơn - số hơn - vươn xa hơn” trong phát triển ngành nghề nông thôn giai đoạn mới.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng cho biết, Bộ đã đề xuất Chính phủ cho phép sửa đổi, bổ sung Nghị định số 52 với những định hướng hoàn thiện thể chế theo hướng tăng tính khả thi, cụ thể hóa cơ chế phân cấp - phân quyền cho địa phương. Xây dựng bộ tiêu chí làng nghề bền vững, lồng ghép mục tiêu phát triển xanh, tuần hoàn, số hóa và đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, xác định vai trò làng nghề không chỉ là không gian văn hóa - kinh tế truyền thống mà còn là trụ cột sinh kế nông thôn, trung tâm du lịch văn hóa - sáng tạo và cầu nối hội nhập thương mại toàn cầu.

Sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ theo hướng tăng cường hợp tác công - tư trong đầu tư hạ tầng làng nghề, tín dụng xanh, hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ trong nước và quốc tế, chuyển đổi số, thương mại điện tử và logistics. Khuyến khích các địa phương xây dựng cơ sở dữ liệu, bản đồ số làng nghề, thúc đẩy xây dựng các trung tâm sáng tạo - thiết kế cấp vùng, gắn đào tạo nghề với truyền nghề, tiêu chuẩn kỹ năng quốc gia, số hóa mô hình mô phỏng nghề…

KHÁNH NHI