Phát triển Trà Linh thành vùng dược liệu trọng điểm của miền Trung

Thủ phủ sâm Ngọc Linh

Tại Đại hội đại biểu lần thứ I Đảng bộ thành phố Đà Nẵng, nhiệm kỳ 2025 – 2030, Đảng bộ xã Trà Linh gửi đến quyết tâm chính trị và những giải pháp trọng điểm để hiện thực hóa mục tiêu đưa vùng Tây Đà Nẵng, đặc biệt là xã Trà Linh, trở thành trung tâm sản xuất, chế biến, nghiên cứu và bảo tồn dược liệu hàng đầu miền Trung.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Trà Linh Hồ Thị Minh Thuận, xã có tổng diện tích tự nhiên lên tới 158,19 km². Toàn xã hiện có 7 thôn và 32 khu dân cư, với quy mô dân số khoảng 6.792 người, tương ứng với 1.694 hộ dân. Đồng bào nơi đây sở hữu vốn tri thức bản địa phong phú và giàu kinh nghiệm trong việc chăm sóc, bảo tồn nguồn gen và giống sâm Ngọc Linh quý hiếm. Sự kết hợp giữa tri thức truyền thống và ứng dụng khoa học - công nghệ hiện đại đã góp phần tạo nên vai trò then chốt của sâm Ngọc Linh trong chuỗi giá trị kinh tế - sinh thái của địa phương.

Trà Linh nằm trong khu vực núi Ngọc Linh, nơi có điều kiện tự nhiên, khí hậu và thổ nhưỡng đặc hữu, rất phù hợp để phát triển sâm Ngọc Linh cũng như nhiều loại dược liệu quý khác như Đẳng sâm, Thất diệp nhất chi hoa, Lan Kim tuyến, Đương quy… Hiện nay, vùng quy hoạch phát triển sâm Ngọc Linh tại xã có tổng diện tích rừng tự nhiên là 7.365  ha. Nhờ có khí hậu mát mẻ, rừng tự nhiên chiếm hơn 98% tổng diện tích rừng, thể hiện giá trị sinh thái và tiềm năng bảo tồn rất lớn, với tỷ lệ che phủ rừng đạt 61,30% cùng rất nhiều loài dược liệu quý sinh trưởng.

Từ chỗ chỉ thu hái ngoài thiên nhiên, với sự hỗ trợ định hướng từ Đảng bộ, Chính quyền, người dân đã hình thành nên những khu vườn dược liệu rất đa dạng, phong phú dưới tán rừng. Tính đến nay, đã có 671 ha rừng được cho thuê để phát triển vùng nguyên liệu sâm Ngọc Linh, trong đó có 32 nhóm hộ (361 hộ) với diện tích 374 ha và 14 doanh nghiệp với diện tích 296 ha. Sản lượng sâm Ngọc Linh hàng năm đạt khoảng 100 tấn với giá bán bình quân từ 30 triệu đến 200 triệu đồng/1kg củ tươi. Đây chính là cây dược liệu có giá trị kinh tế cao nhất ở vùng núi Đà Nẵng hiện nay và đã giúp hàng trăm hộ gia đình ở các xã vùng cao phía Tây – Nam giàu lên nhanh chóng từ việc trồng và bán sâm Ngọc Linh.

Phát triển vùng dược liệu trọng điểm

Bà Hồ Thị Minh Thuận cho biết, mục tiêu của Trà Linh đề ra đó là tập trung tất cả các nguồn lực để phát triển kinh tế theo hướng ổn định, bền vững. Đặc biệt là dựa vào tiềm năng, thế mạnh của cây dược liệu, cây sâm Ngọc Linh.

“Chúng tôi sẽ ưu tiên thu hút đầu tư vào công nghiệp chế biến, nghiên cứu khoa học, bảo tồn nguồn gen quý hiếm, hình thành chuỗi giá trị khép kín từ bảo tồn - trồng trọt - chế biến - tiêu thụ sản phẩm, gắn với xây dựng thương hiệu quốc gia và quốc tế. Hiện nay đã có một số tập đoàn tiềm lực hàng đầu Việt Nam đến xã khảo sát để phát triển ngành công nghiệp dược liệu. Cơ hội hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu trọng điểm của thành phố Đà Nẵng và khu vực miền Trung, với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực đang rất gần” – bà Hồ Thị Minh Thuận thông tin.

Cùng với đó, Trà Linh sẽ thúc đẩy chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp công nghệ cao, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Quyết tâm của xã là đến năm 2030, xây dựng xã Trà Linh trở thành vùng đất giàu đẹp, văn minh, hiện đại.  

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, Trà Linh tranh thủ mọi nguồn lực tập trung phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại nhằm kết nối thông suốt giữa trung tâm thành phố với xã và các vùng phụ cận. Hình thành và phát triển Khu công nghiệp sinh học - dược liệu Tây Đà Nẵng, trở thành trung tâm chế biến, nghiên cứu và bảo tồn gen sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu quý.

Xã tập trung xây dựng các vùng nguyên liệu dược liệu quy mô lớn, đảm bảo chất lượng và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như GACP-WHO đối với sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu quý khác. Hỗ trợ người dân, hợp tác xã trong việc tiếp cận và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào quá trình trồng trọt, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản dược liệu nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm.

Cùng với đó sẽ gắn chặt việc phát triển vùng trồng sâm Ngọc Linh với công tác bảo vệ rừng tự nhiên, giữ gìn đa dạng sinh học và hệ sinh thái, kiên quyết ngăn chặn tình trạng khai thác bừa bãi. Bởi vì đặc tính của sâm Ngọc Linh là chỉ sống được dưới tán rừng tự nhiên, dựa vào mùn lá hoai mục để sinh trưởng, phát triển.

“Trà Linh có khí hậu mát mẻ, trong lành và rừng nguyên sinh đa dạng cùng với bản sắc văn hóa đặc sắc. Xã sẽ đẩy mạnh xây dựng các mô hình du lịch trải nghiệm tại vườn sâm kết hợp khám phá thiên nhiên, giới thiệu quy trình trồng, thu hoạch và chế biến dược liệu và tổ chức các lễ hội truyền thống như lễ hội sâm Ngọc Linh nhằm quảng bá thương hiệu dược liệu đặc trưng. Chú trọng phục dựng lễ hội, duy trì tiếng nói, nhạc cụ, nghề thủ công truyền thống để phát triển du lịch cộng đồng “ – Bí thư Đảng ủy xã Trà Linh cho biết.

Rất cần cơ chế đặc thù

Để thực hiện thành công các mục tiêu đầy tham vọng nhưng hoàn toàn khả thi trong việc xây dựng xã Trà Linh trở thành trung tâm công nghiệp dược liệu với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực, ngoài sự đồng lòng nỗ lực của địa phương thì xã cũng rất cần những cơ chế đặc thù.

Theo bà Hồ Thị Minh Thuận, thành phố phải hỗ trợ tạo cú hích bằng cách tăng cường nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện, viễn thông, cũng như hệ thống cơ sở nghiên cứu, bảo quản và chế biến dược liệu, đặc biệt đối với sâm Ngọc Linh; tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư vào lĩnh vực trồng trọt, chế biến, nghiên cứu và bảo tồn nguồn gen dược liệu quý.

Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu quý; xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu, chỉ dẫn địa lý và tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, gia tăng giá trị và sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và hợp tác xã phát triển sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao, tự động hóa và chuyển đổi số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ.  

“Xây dựng xã Trà Linh và khu vực phía Tây thành phố Đà Nẵng trở thành trung tâm công nghiệp dược liệu với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực không chỉ là một định hướng phát triển kinh tế đơn thuần, mà còn là chiến lược dài hạn, bền vững và toàn diện, là kết tinh giữa khát vọng vươn lên của địa phương với tư duy phát triển hài hòa, giữa kinh tế và môi trường, giữa bảo tồn giá trị truyền thống và ứng dụng công nghệ hiện đại, giữa bản sắc văn hóa địa phương và xu thế hội nhập toàn cầu” – Bà Thuận nhấn mạnh.

Với quyết tâm chính trị cùng những giải pháp cụ thể chọn hướng đi phù hợp, vùng sâm Ngọc Linh của thành phố Đà Nẵng chắc chắn sẽ đổi thay một cách mạnh mẽ trong thời gian không xa nữa. Những vườn sâm Ngọc Linh, vườn dược liệu quý sẽ góp phần nâng tầm sức khỏe, chăm sóc sắc đẹp cho nhân loại toàn cầu và hơn hết là gầy dựng cuộc sống ấm no cho đồng bào nơi rẻo cao, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển hài hòa, toàn diện thành phố Đà Nẵng trong nhiệm kỳ mới 2025 - 2030.

HOÀNG VƯƠNG