Nghĩa trũng Hòa Vang

Năm 1864, theo đề nghị của Bố chánh tỉnh Quảng Nam là Đặng Huy Trước, vua Tự Đức đã ban lệnh quy tập hài cốt các nghĩa sĩ, nghĩa dân hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp ở mặt trận Đà Nẵng trong những năm 1858-1860, kể cả những nấm mồ vô thừa nhận vào 2 khu nghĩa trũng ở làng Phước Ninh và làng Nghi An.

Căn cứ vào tấm bia sa thạch còn lưu lại, thì nghĩa trũng ở làng Nghi An (nay thuộc xã Hòa Phát, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng) được gọi là “Hòa Vinh nghĩa trũng”. Nghĩa trũng này quy tập khoảng 1.300 mộ.

Đến khi Pháp mở sân bay Đà Nẵng (1926), nghĩa trũng này buộc phải dời về làng Hóa Khuê, nay là phường Khuê Trung, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Theo ký ức của các cụ già, trước đây làng còn trích ra 1,7 mẫu đất để lấy hoa lợi lo việc chăm coi, tu tạo phần mộ và cúng tế hàng năm vào ngày 17 tháng 11 âm lịch. Các cụ cũng không rõ vì sao lại lấy ngày này để cũng các vong linh. Phải chăng đó là ngày lễ khánh thành, hoàn tất việc di dời nghĩa trũng về địa điểm mới?

Bên cạnh nghĩa trũng Hòa Vang còn có một phế tích Chămpa đã đổ nát, chỉ còn những viên gạch và những khối đá sa thạch hình quả bí và một giếng Chăm hình vuông, thành giếng được xây bằng những phiến đá lớn ghép lại.

Cổng TTĐT thành phố

Thắng cảnh và di tích

Ý KIẾN CỦA BẠN

Tên *

Số điện thoại *

Email *

Bình luận, góp ý *

Ý KIẾN BẠN ĐỌC

Chưa có bình luận ý kiến bài viết!

CÁC TIN KHÁC

グハンソン(Ngu Hanh Son)地区

Năm 2015: Điều hành ngân sách chặt chẽ, tránh việc chi ngân sách ngoài dự toán

Di tích Đà Nẵng - những trang sử tuyệt đẹp

Thành Điện Hải

Bảo tàng điêu khắc Chămpa Đà Nẵng

Trận đánh Pháp đầu tiên trên đèo Hải Vân (28-2-1886)

TIN ĐỌC NHIỀU

{mvccVersion=1, ctCollectionId=0, uuid=3c70a0f8-270e-441a-a8ff-cbec65dcdc1d, id=545961, resourcePrimKey=545962, groupId=37638, companyId=37610, userId=408547, userName=Admin Data, createDate=Thu Nov 15 00:00:00 ICT 2012, modifiedDate=Tue Sep 11 08:35:55 ICT 2018, folderId=0, classNameId=0, classPK=0, treePath=/, articleId=545960, version=1.0, urlTitle=dinh-nai-nam-i, content=

false

<html dir="ltr"> <head> </head> <body> <p style="text-align: justify;"></p> <p style="text-align: center;"><img width="300" height="225" src="https://danang.gov.vn/images/images/Nam%202012/thang%2011/thang%20canh/Ditich_DinhNaiNam_001.jpg" alt="" /></p> <p style="text-align: justify;"><span>Đình ghi đậm dấu ấn văn hóa thời Nguyễn, mái lợp ngói âm dương, tường gạch, trên mái đình là lưỡng long chầu nguyệt, loan phụng hòa vinh, dơi ngậm đào, thể hiện qua nghệ thuật đắp ghép sành sứ, công phu, đẹp mắt. Bên trong chia làm 3 gian, 2 chái, phần chính diện dài 11,7m, rộng 7,9m, hậu tẩm rộng 3,9m, dài 4,1m. Có 4 hàng cột bằng gỗ mít, gồm 20 cột, có chiều cao từ 2,5m - 4,5m. Kết cấu kèo theo “chồng rường - giả thủ”. Phần đầu hồi chạm trổ khéo léo và tinh xảo qua bàn tay tài hoa của thợ chạm Kim Bồng (Hội An), thể hiện các đề tài: cá chép hóa long, bát bảo đạo nho, cùng các họa tiết hoa văn cây cỏ, hoa lá.</span></p> <div style="text-align: justify;"><span>Ngày xưa, hằng năm có lễ cầu an tại đình vào rằm tháng 2 âm lịch và ngày lễ cuối năm (30 Tết).</span></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;"><span>Trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đình làm cơ sở, địa điểm để hoạt động cách mạng, có nhiều sự kiện lịch sử diễn ra ở đây như lễ kết nạp đảng viên, triển khai lực lượng chính trị và quân sự đánh vào thành phố ở các thời điểm 1950, 1951, 1960, 1965, 1968, 1975, nhiều người con ưu tú của địa phương đã sống, chiến đấu và hy sinh anh dũng tại đình.</span></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;"><span>Di tích đình Nại Nam, ngoài giá trị của một di tích kiến trúc - nghệ thuật còn là một trong những đình làng cổ tiêu biểu còn lại khá nguyên vẹn trong nội thành Đà Nẵng.</span></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;"><span>Đình làng Nại Nam được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích quốc gia vào ngày 04/01/1999.</span></div> <p style="text-align: justify;"></p> </body></html>

, DDMStructureKey=41537, DDMTemplateKey=102007, defaultLanguageId=vi_VN, layoutUuid=, displayDate=Fri Nov 15 00:00:00 ICT 2013, expirationDate=null, reviewDate=null, indexable=true, smallImage=true, smallImageId=0, smallImageURL=/images/image/6174024.JPG, lastPublishDate=null, status=0, statusByUserId=408547, statusByUserName=Admin Data, statusDate=Fri Nov 15 00:00:00 ICT 2013}

Đình Nại Nam

Đình làng Nại Nam nay ở khối phố Nam Sơn, phường Hòa Cường, quận Hải Châu. Đình được xây dựng năm ất Tỵ (1905) từ công sức đóng góp của dân địa phương, thờ Thành hoàng bảo an chính trực, bổn xứ thổ thần và các vị tiền nhân của làng.

{mvccVersion=1, ctCollectionId=0, uuid=653d8848-3018-482d-96d0-6dd46e333a02, id=546231, resourcePrimKey=546232, groupId=37638, companyId=37610, userId=408547, userName=Admin Data, createDate=Wed Jan 11 00:00:00 ICT 2012, modifiedDate=Tue Sep 11 08:40:40 ICT 2018, folderId=0, classNameId=0, classPK=0, treePath=/, articleId=546230, version=1.0, urlTitle=di-tich-da-nang-nhung-trang-su-tuyet-dep-i, content=

false

<html dir="ltr"> <head> </head> <body> <p style="text-align: justify">Người Đà Nẵng sống nặng tình nặng nghĩa, họ tin vào đời sống tinh thần, vào thế giới tâm linh, tin vào sự công bằng và chở che của trời đất, vì thế, những đình làng cổ kính luôn được gìn giữ với tấm lòng trân trọng và thành kính. Những mái đình còn lại với thời gian không còn nhiều, nhưng vẫn giữ được những nét chạm trổ tinh xảo của nghệ nhân xưa với mái ngói âm dương phủ đầy rêu và không gian trang nghiêm pha chút u tịch của chốn thờ tự.</p> <p style="text-align: justify">Người Đà Nẵng vốn trân trọng qua khứ, biết ơn những người khai sông mở núi, giữ gìn Bia chùa Long Thủ - vết tích của người xưa, Thành Điện Hải, nghĩa địa Iphanho, khu di tích K20 và rất nhiều di tích khác - chứng tích về một thời lửa khói, đau thương mà anh dũng của mảnh đất này. Thế hệ người Đà Nẵng đã nối tiếp nhau viết nên những trang sử tuyệt đẹp về thành phố thân yêu, đó là ước mong về sự yên bình, là khúc khải hoàn ca và cả những nỗi đau không gọi thành lời, có những người con đã ngã xuống, ngủ yên trong lòng đất: mộ Ông Ích Khiêm, Nghĩa Trũng Phước Ninh, Nghĩa Trũng Khuê Trung - nơi họ đã yên nghỉ để thành phố bắt đầu một sự sống mới.</p> <p style="text-align: right;"><strong>Cổng TTĐT thành phố</strong></p> </body></html>

, DDMStructureKey=41537, DDMTemplateKey=102007, defaultLanguageId=vi_VN, layoutUuid=, displayDate=Thu Sep 11 00:00:00 ICT 2014, expirationDate=null, reviewDate=null, indexable=true, smallImage=true, smallImageId=0, smallImageURL=/images/image/2162023.JPG, lastPublishDate=null, status=0, statusByUserId=408547, statusByUserName=Admin Data, statusDate=Thu Sep 11 00:00:00 ICT 2014}

Di tích Đà Nẵng - những trang sử tuyệt đẹp

Như bao địa phương khác, Đà Nẵng đã trải qua bao thăng trầm trên con đường phát triển của mình. Những di tích còn lại là chứng tích cho một quá khứ vươn lên kiên cường, không mệt mỏi của mảnh đất này.

{mvccVersion=1, ctCollectionId=0, uuid=01c568bf-fceb-499e-a463-b6439637d44e, id=821171, resourcePrimKey=821172, groupId=37638, companyId=37610, userId=408547, userName=Admin Data, createDate=Fri Nov 16 00:00:00 ICT 2012, modifiedDate=Tue Sep 11 08:33:04 ICT 2018, folderId=0, classNameId=0, classPK=0, treePath=/, articleId=821170, version=1.0, urlTitle=vet-tich-nhung-nam-mo-quan-xam-luoc-o-da-nang-giua-the-ky-xix-hien-con-luu-lai-i, content=

false

<html dir="ltr"> <head> </head> <body> <p></p> <p align="center"><img width="195" height="300" src="https://danang.gov.vn/images/images/Nam%202012/thang%2011/thang%20canh/Ditich_Iphanho_001.jpg" alt="" /></p> <p align="center"><span style="color: rgb(0, 0, 255);"><em>Bia mộ một sĩ quan Pháp tại nghĩa địa Y-pha-nho Sơn Trà - Đà Nẵng</em></span></p> <p style="text-align: justify;"><span>Ngày 8-5-1859, Rigault de Genouilly đưa quân quay lại Đà Nẵng, mở một cuộc tấn công quy mô, hòng đảo ngược tình thế và tính cả chuyện đánh ra Huế. Nhưng ý đồ này rốt cuộc đã bị thất bại. Tháng 2-1860, tướng Page buộc phải cho người xin cầu hòa với ta để thực hiện kế hoãn binh. Sau đó, quân Pháp ở đây được lệnh rút đi chi viện cho chiến trường Trung Hoa. Như vậy, sau gần 19 tháng chiến tranh, quân Pháp đã bị thất bại trong mưu đồ đen tối của chúng ở chiến trường này, phải cuốn gói và để lại chứng tích “một tháp hài cốt chứa ngàn thánh giá”(1). Không có con số thống kê đầy đủ tổn thất của giặc, nhưng những nấm mồ quân viễn chinh chôn rải rác khắp chân núi bán đảo Sơn Trà thì vẫn còn đó.<br />  <br /> Năm 1895, Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer đã cho dời hơn 40 mộ sĩ quan đến một gò cao và xây tại đây một nhà nguyện, có tường bao quanh. Dưới nền nhà nguyện là một hầm đào sâu xuống, để xếp các hộp sắt đựng hài cốt các binh sĩ bốc từ các nơi đưa về. Trên tấm bia đá dựng ở phía trước còn ghi dòng chữ rõ nét: “À la mémoire des Combattants Français et Espagnols de l’Expédition Rigault de Genouilly mort en 1858-1859-1860, et ensevelis en ces lieux” (Để tưởng nhớ các chiến sĩ Pháp và Tây Ban Nha trong đội quân viễn chinh của Rigault de Genouilly đã chết vào những năm 1858-1859-1860 và được chôn tại nơi đây).</span></p> <p style="text-align: justify;"><span>Theo lời kể của các cụ già địa phương thì ở phía đông núi Mỏ Diều và đảo Cô, ven chân núi Sơn Trà, gần bãi tắm Tiên Sa trước đây, còn khá nhiều ngôi mộ của quân Pháp, nhưng khi quân Mỹ đến (1965-1975), khu vực này bị san ủi để mở rộng cảng và thiết lập doanh trại. Ngay khu nhà nguyện cũng đã xuống cấp trầm trọng và trở thành một phế tích.<br />  <br /> (1) P. Héduy, Histoire de l’ Indochine, Paris, 1983.</span></p> <p></p> </body></html>

, DDMStructureKey=41537, DDMTemplateKey=102007, defaultLanguageId=vi_VN, layoutUuid=, displayDate=Sat Nov 16 00:00:00 ICT 2013, expirationDate=null, reviewDate=null, indexable=true, smallImage=true, smallImageId=0, smallImageURL=/images/image/6194020.JPG, lastPublishDate=null, status=0, statusByUserId=408547, statusByUserName=Admin Data, statusDate=Sat Nov 16 00:00:00 ICT 2013}

Vết tích những nấm mồ quân xâm lược ở Đà Nẵng giữa thế ký XIX hiện còn lưu lại

Những phát đại bác đầu tiên của liên quân Pháp - Tây Ban Nha bắn vào các pháo đài phòng thủ của quân Việt Nam ở Đà Nẵng vào sáng ngày 1-9-1858, mở đầu cuộc xâm chiếm nước ta. Bọn xâm lược đã gặp phải sức kháng cự quyết liệt của quân và dân ta. Cho đến hết năm 1858, chúng vẫn không sao thực hiện được mục đích mở rộng địa bàn chiếm đóng, phá vỡ thế phòng thủ của ta, nhằm tạo một bước ngoặt cho cuộc chiến tranh. Tướng chỉ huy quân liên quân lúc bấy giờ là Đô đốc Rigault de Genouilly bèn quyết định chuyển hướng tiến công vào Gia Định. Đầu tháng 2-1859, chúng chỉ để lại ở Đà Nẵng một đại đội lính và vài chiến hạm, số quân còn lại được chuyển vào đánh chiếm Gia Định.

{mvccVersion=1, ctCollectionId=0, uuid=892b5d21-d900-4b9e-b30a-24b3d0b20e1d, id=790431, resourcePrimKey=790432, groupId=37638, companyId=37610, userId=408547, userName=Admin Data, createDate=Fri Nov 16 00:00:00 ICT 2012, modifiedDate=Tue Sep 11 08:34:22 ICT 2018, folderId=0, classNameId=0, classPK=0, treePath=/, articleId=790430, version=1.0, urlTitle=tran-danh-phap-dau-tien-tren-deo-hai-van-28-2-1886-i, content=

false

<html dir="ltr"> <head> </head> <body> <p style="text-align: justify;"><span>Từ con đường xuyên sơn nhỏ hẹp đủ cho người khiêng cáng và cho ngựa đi (route muletière) phải phát quang, bạt đá làm thành con đường xe ôtô có thể đi được (route carrossable), ngoài phương tiện và kỹ thuật của công binh còn phải huy động hàng 500-600 dân phu của phủ Thừa Thiên và hai huyện Diên Phước, Hòa Vang thuộc tỉnh Quảng Nam.<br />  <br />  Đội công binh làm nhiệm vụ khảo sát gồm cả thảy 10 người, do đại úy Besson cầm đầu, trong đó có một thông ngôn người Việt, đến đóng tại làng Nam Chơn (cũng gọi là Chơn Sảng) nằm ở phía nam chân đèo Hải Vân, thuộc huyện Hòa Vang.<br />  <br />  Vào lúc nửa đêm 28-2 rạng ngày 1-3-1886, lực lượng nghĩa quân đã bất ngờ bao vây và tấn công vào hai căn nhà có đội công binh trú đóng, dùng giáo mác tiêu diệt toàn bộ, cắt lấy thủ cấp của đại úy Besson, phóng hỏa thiêu rụi, rồi rút lui an toàn. Do nằm giữa nơi rừng hoang vắng, cho nên đến ngày hôm sau (2-3-1886) quân Pháp mới đến được hiện trường để thu nhặt các xác chết dưới sự yểm trợ của pháo hạm Pluvier đậu ở Vũng Thùng, đồng thời một tàu chiến khác chở một đơn vị lính tập đến mở cuộc truy lùng nghĩa quân. Nhưng tất cả chỉ hoài công vô ích.<br />  <br />  Ngày 8-3-1886, Tư lệnh quân viễn chinh Pháp đóng ở Trung Kỳ phải nuốt hận ra bản “nhật lệnh” gọi là để báo tang.<br />  <br />  Báo chí Pháp xuất bản ở Việt Nam thời ấy gọi chiến thắng này của nghĩa quân là “Thảm kịch Nam Chơn” (Le drame de Namchon). Đây là trận đánh giao thông đầu tiên mà quân viễn chinh Pháp đã gặp phải trên đèo Hải Vân vào cuối thế kỷ XIX.</span></p> <p style="text-align: justify;"></p> </body></html>

, DDMStructureKey=41537, DDMTemplateKey=102007, defaultLanguageId=vi_VN, layoutUuid=, displayDate=Sat Nov 16 00:00:00 ICT 2013, expirationDate=null, reviewDate=null, indexable=true, smallImage=false, smallImageId=0, smallImageURL=, lastPublishDate=null, status=0, statusByUserId=408547, statusByUserName=Admin Data, statusDate=Sat Nov 16 00:00:00 ICT 2013}

Trận đánh Pháp đầu tiên trên đèo Hải Vân (28-2-1886)

Theo lệnh của De Courcy, Tổng tư lệnh binh đoàn viễn chinh Pháp ở Bắc Kỳ và Trung Kỳ, tướng Prud’homme đóng tại Huế đã cấp tốc điều động đội công binh mở nhanh con đường chiến lược Huế – Đà Nẵng, mà đặc biệt là đoạn đường qua đèo Hải Vân.

{mvccVersion=1, ctCollectionId=0, uuid=d87f0c7e-dac4-4516-b37b-091d45018ca6, id=739606, resourcePrimKey=739607, groupId=37638, companyId=37610, userId=408547, userName=Admin Data, createDate=Wed Jan 11 00:00:00 ICT 2012, modifiedDate=Tue Sep 11 08:40:10 ICT 2018, folderId=0, classNameId=0, classPK=0, treePath=/, articleId=739605, version=1.0, urlTitle=thanh-dien-hai-i, content=

false

<html dir="ltr"> <head> </head> <body> <p style="text-align: justify">Thành Điện Hải trước là đồn Điện Hải, xây dựng năm 1813 (Gia Long thứ 12) gần cửa biển Đà Nẵng. Năm 1823 (Minh Mạng thứ 4) cho dời đồn Điện Hải vào bên trong đất liền, trên một gò đất cao. Đồn được xây bằng gạch.</p> <p style="text-align: justify">Năm 1835 (Minh Mạng thứ 15) đồn đổi tên là thành Điện Hải.</p> <p style="text-align: justify">Năm 1840, Tham tri Bộ công Nguyễn Công Trứ vào xem xét hệ thống phòng thủ ở Đà Nẵng, sau đó có đề nghị tăng cường phòng thủ các thành Điện Hải, An Hải.</p> <p style="text-align: justify">Năm 1847 (Thiệu Trị thứ 7), thành Điện Hải được mở rộng có chu vi 556m, thành cao hơn 5m, chung quanh là hào sâu 3m. Thành có 2 cửa, một cửa mở về phía Nam (cửa chính), một cửa mở về phía Đông. Trong thành có hành cung, có kỳ đài, các cơ sở chứa lương thực, đạn dược, thuốc súng và được trang bị 30 ụ súng đại bác cỡ lớn. Thành xây bằng gạch theo đề án thiết kế kiểu Vauban, hình vuông.</p> <p style="text-align: justify">Hiện nay, di tích thành Điện Hải tọa lạc tại phường Thạch Thang, quận Hải Châu. Tường thành phía Tây, Đông và các góc tương đối còn nguyên vẹn. Cửa thành phía Nam đã mất và phía Bắc đã hư hại. Gần đây, di tích thành Điện Hải được trùng tu, gia cố, phục hồi lại nguyên trạng.</p> <p style="text-align: justify">Thành Điện Hải là một dấu ấn ghi nhớ truyền thống đấu tranh chống Pháp của nhân dân Đà Nẵng và nhân dân cả nước, quyết tâm giữ vững nền độc lập dân tộc, bảo vệ lãnh thổ. Đây cũng là đồn lũy quan trọng góp phần đánh bại cuộc tấn công của thực dân Pháp vào Đà Nẵng những năm 1858 - 1860. Một tượng đài uy nghi của Tướng quân Nguyễn Tri Phương đã được dựng tại đây, để ghi nhớ một giai đoạn lịch sử hào hùng của thành phố.</p> <p style="text-align: justify">Thành Điện Hải đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử quốc gia ngày 16.11.1988, được gắn bia di tích ngày 25.8.1998.</p> <p style="text-align: right;"><strong>Cổng TTĐT thành phố</strong></p> </body></html>

, DDMStructureKey=41537, DDMTemplateKey=102007, defaultLanguageId=vi_VN, layoutUuid=, displayDate=Sat Jan 11 00:00:00 ICT 2014, expirationDate=null, reviewDate=null, indexable=true, smallImage=true, smallImageId=0, smallImageURL=/images/image/2162031.JPG, lastPublishDate=null, status=0, statusByUserId=408547, statusByUserName=Admin Data, statusDate=Sat Jan 11 00:00:00 ICT 2014}

Thành Điện Hải

Thành Điện Hải trước là đồn Điện Hải, xây dựng năm 1813 (Gia Long thứ 12) gần cửa biển Đà Nẵng. Năm 1823 (Minh Mạng thứ 4) cho dời đồn Điện Hải vào bên trong đất liền, trên một gò đất cao. Đồn được xây bằng gạch.