Hội An - Thị xã hai lần Anh hùng

Thị xã Hội An được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vì đã có những hy sinh, đóng góp to lớn trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước (28-3-1999).

 

Thị xã Hội An được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động trong suốt 25 năm xây dựng hòa bình (1975-2000), đặc biệt trong 15 năm thực hiện công cuộc đổi mới (31-12-2000).

 

Phố cổ Hội An được Ủy ban Di sản văn hóa thế giới thuộc Tổ chức Văn hóa - Khoa học - Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa thế giới (5-12-1999).

 

Thị xã Hội An được nhận Giải thưởng kiệt xuất về “Dự án bảo tồn di tích” khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO (2001).

 

Thị xã Hội An được Đảng, Chính phủ, Bộ Văn hóa - Thông tin giao nhiệm vụ xây dựng Đô thị văn hóađầu tiên trong cả nước, do đã đạt được những kỳ tích bảo vệ, xây dựng và phát triển toàn diện sau 15 năm đổi mới (1986-2000).

 

Những thành tích và vinh dự đã đạt được là kết quả công sức, trí tuệ và máu xương của nhiều thế hệ hôm qua và hôm nay tạo dựng nên.

 

Bài văn bia khắc trên tấm bia đá cao 1,68m, rộng 1,13m, dày 1,22m, nặng một tấn được làm từ đá ở thành phố Thanh Hóa (tỉnh kết nghĩa với tỉnh Quảng Nam) đã khái quát được chặng đường phấn đấu đầy gian khổ hy sinh, nhưng rất đỗi kiên cường, bất khuất của đồng bào, đồng chí nơi đây.

 

Tấm bia được đặt trước Kỳ đài TỔ QUỐC GHI CÔNG, nơi có ghi danh 2.229 anh hùng, liệt sĩ của thị xã đã ngã xuống trong sự nghiệp đấu tranh vì tự do độc lập của Tổ quốc tại Nghĩa trang liệt sĩ nằm cách trung tâm thị xã một kilômét về phía tây bắc.

 
ĐỜI ĐỜI GHI NHỚ
 
Cửa Đợi, Sông Hoài,
Cù Lao, Phố Hội,
Cảnh hữu tình,
Người anh kiệt.
Thương cảng một thời
Phố xưa muôn thuở
 

Nguyễn Duy Hiệu phất cờ Nghĩa Hội, gươm Cần vương bạt vía quân thù, giữa pháp trường khẳng khái đề thơ, lời chính khí sáng ngời sông núi. Châu Thượng Văn đón gió Duy tân, thuyết Dân chủ ghê hồn lũ giặc, trong ngục thất thung dung tuyệt thực, dạ quang minh chói rạng trăng sao.

 
Quyết phá tan đời nô lệ, buổi hồi sinh Đảng Cộng sản soi đường.
Thề đập nát kiếp xiềng gông, ngày tái tạo Hồ Chí Minh dẫn lối.
Mùa Thu năm bốn lăm cờ đỏ rợp trăm miền,
Tháng Tám đêm mười bảy sao vàng ngời khắp phố.

Vang lời núi sông “…thà hy sinh tất cả…!” Già trẻ bừng bừng khí thế lập công; trai gái hừng hực tinh thần cứu nước. Củ khoai, hạt thóc giằng từ tay giặc; góc phố, đầu thôn đỏ máu dân lành. Hầm bí mật chở che cán bộ; quỹ nuôi quân tiếp tế chiến trường. Mìn tự chế đánh chìm ca-nô giặc; súng thô sơ triệt hạ bót đồn thù. Góp lửa Điện Biên, tiến công bắt tỉnh trưởng tận nhà, giải phóng lao Thông Đăng, tan tác bến Kho Dầu… cùng cả nước làm nên chiến thắng.

 
Nước mắt lau chưa ráo,
lại ngậm hờn Bến Hải, Hiền Lương…
Đầu còn trắng khăn tang, thêm nuốt hận Vĩnh Trinh, Chợ Được…
 

Không thể ngồi yên! Chí quật cường đốt lửa đấu tranh vì chân lý “Nước Việt Nam là một…!” Bám đất giữ làng, xé rào vượt ngục, cùng miền Nam diệt ác phá kìm; gậy tre, súng bẹ, chân đất đầu trần, đêm đồng khởi tay đã cầm vũ khí. Sóng cách mạng chuyển rung phố thị, quyết xông lên cùng Đà Nẵng, Sài Gòn…; đất và người cùng thét lớn xung phong, làng với phố chung câu thề đánh Mỹ.

 
Dáng mẹ vươn cao chặn xích xe thu,
Tóc chị tuôn dài quay nòng súng giặc.
Nhà lao bùng vỡ, quận lỵ san bằng,
Hải thuyền tan xác, đập nát khu đồn.
Trời Phước Trạch lửa đỏ mây đen,
Đất Trà Quế loang hồng cát trắng.
Thủy bộ, khinh binh, thây phơi rừng dừa Bảy Mẫu
Mậu Thân, Kỷ Dậu súng vang cứ điểm phố phường.
Trận cuối cùng sấm dậy bốn phương,
Đòn chí tử đất rền tám hướng,
Cờ đại thắng bay trên Phố Hội,
Khúc khải hoàn hát giữa mùa xuân.
 
Ba mươi năm bền một dạ kiên trinh,
Nửa thế kỷ trọn lời nguyền giải phóng.
Vẻ vang mảnh đất Anh hùng – cơ đồ lưu sử,
Rạng ngời quê hương Văn hóa – di sản đề danh.
Bồi hồi những đêm mưa dầm, chiến hào chia lửa, hầm tối chia cơm,
Điện Bàn - Duy Xuyên - Thăng Bình… vẹn tình đồng đội.
Bâng khuâng bao ngày nắng đốt, hạt gạo cắn đôi, viên thuốc bẻ hai,
Hội An - Thanh Hóa - Hải Phòng… trọn nghĩa anh em.
 
Thuở ra đi màn trời chiếu đất, chí quyết hy sinh,
Ngày trở về hoa kết đèn treo, thương người khuất vắng!
Trầm bay hương tỏa,
Bia đá lòng son,
Bóng nước Chùa Cầu tạc hình nghĩa sĩ,
Hồi chuông Phố Cổ vọng tiếng anh hùng.
Thiên thu!

Bất diệt! 

ĐÁNH GIÁ BÀI VIẾT