1. Các nguyên nhân dẫn đến tình hình phát triển công nghiệp và thu ngân sách của thành phố giảm hơn so với cùng kỳ năm trước
Giá trị tăng thêm ngành công nghiệp (chiếm 14,2% trong cơ cấu GRDP) tăng trưởng thấp, chỉ tăng 1,5% so với 6 tháng 2022, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (chiếm 12,2% trong cơ cấu GRDP) giảm 1,1%. Một số ngành chiếm tỷ trong đáng kể trong cơ cấu ngành công nghiệp sụt giảm so với cùng kỳ 2022 như: Sản phẩm từ cao su và plastic (chiếm 1,3% GRDP) giảm 17,7% (lốp hơi xe buýt, xe tải, máy bay giảm -20.1%; lốp hơi cho xe và máy nông nghiệp, lâm nghiệp, xe và máy xây dựng, xếp dỡ công nghiệp… giảm -21.1%; lốp hơi cho xe máy, xe đạp giảm -17.5%...); Thiết bị điện (chiếm 0,7% GRDP) giảm 5,4% (động cơ điện một chiều công suất ≤ 37.5 W giảm -5.5%); Công nghiệp chế biến, chế tạo khác (chiếm 0,6% GRDP) giảm 35,4% (thiết bị câu giảm -16.6%; đồ chơi giảm -76.4%).
Bên cạnh đó, một số ngành công nghiệp liên quan đến hoạt động xây dựng cũng giảm mạnh như: Sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác (chiếm 0,7% GRDP) giảm 23,8% (Clanhke xi măng giảm -43.6%; Xi măng Portland đen giảm -13.1%; gạch và gạch khối xây dựng bằng xi măng, bê tông hoặc đá nhân tạo giảm -18.2%; bê tông trộn sẵn (bê tông tươi) giảm -24.5%); Sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn (chiếm 0,5% GRDP) giảm 24,8% (cấu kiện nhà lắp sẵn bằng kim loại giảm -17.2%; cấu kiện thép giảm -44.1%; thiết bị dùng cho dàn giáo, ván khuôn, vật chống bằng sắt, thép, nhôm giảm -18%...).
Nguyên nhân chủ yếu do:
- Ảnh hưởng của dịch COVID-19 kéo dài trong 02 năm đã làm ảnh hưởng đến khả năng tài chính của các doanh nghiệp.
- Kinh tế thế giới bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến tranh Ucraina nên phục hồi chậm cùng với chính sách thắt chặt tiền tệ ở nhiều quốc gia làm tổng cầu giảm mạnh, chi phí vốn cao, nợ doanh nghiệp tăng, đầu tư thấp, dẫn đến đơn hàng sản xuất giảm, nguyên liệu đầu vào khan hiếm và chi phí gia tăng.
- Các nền kinh tế lớn là đối tác xuất khẩu của doanh nghiệp thành phố như Hoa Kỳ, EU giảm nhu cầu chi tiêu mua sắm khiến khối lượng đơn đặt hàng giảm.
- Một số ngành chế biến, chế tạo vốn đóng vai trò là động lực cho tăng trưởng của nền kinh tế nhưng hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong tìm kiếm đơn hàng cũng như nguyên liệu sản xuất.
- Tiến độ triển khai kêu gọi nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp còn chậm, do trước đây có sự thay đổi quy định về pháp luật đấu thầu, BQL chưa có kinh nghiệm trong thực hiện đấu thầu dự án xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, do vậy trong quá trình triển khai lựa chọn nhà đầu tư KCN Hòa Cầm giai đoạn 2 (lần 1 năm 2020) gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, phải tổ chức đấu thầu lại trong năm 2022, hiện nay đang trong giai đoạn lập hồ sơ đấu thầu rộng rãi. Đối với KCN Hòa Ninh do chờ quy hoạch 3 loại rừng thực hiện xong mới có cơ sở trình xin chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, hoàn thiện hồ sơ quyết định chủ trương đầu tư dự án, trình Thủ tướng Chính phủ; đến nay quy hoạch 3 loại rừng đã xong, Ban quản lý đang tiếp tục triển khai các thủ tục theo quy định. Đối với KCN Hòa Nhơn: UBND thành phố có chủ trương điều chỉnh quy hoạch lại KCN (tại Công văn số 3645/UBND-ĐTĐT ngày 02/7/2022), hiện đang được các đơn vị làm thủ tục điều chỉnh quy hoạch theo sau khi hoàn thành quy hoạch sẽ triển khai các bước tiếp theo.
Việc thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh năm 2022 tiếp tục ảnh hưởng giảm thu sang năm 2023 và các chính sách mới được ban hành trong năm 2023 đã tác động làm giảm thu 6 tháng đầu năm 2023, cụ thể: ước giảm thu nội địa do thực hiện các chính sách trong 6 tháng đầu năm 2023 là 950 tỷ đồng ; ước giảm thu xuất nhập khẩu đối với mặt hàng xe ô tô nhập khẩu theo hình thức quà biếu tặng qua cửa khẩu Cảng Đà Nẵng do siết chặt các quy định thủ tục theo Thông tư số 45/2022/TT-BTC (có hiệu lực từ ngày 10/9/2022) là 497 tỷ đồng .
Bên cạnh đó, thu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) ước là 1.284,8 tỷ đồng, đạt 43,4% so dự toán và bằng 84,3% so cùng kỳ do khó khăn về kinh tế đã làm giảm nhu cầu tiêu dùng đối với mặt hàng bia. Sản lượng bia do Công ty TNHH nhà máy bia Heineken Việt Nam tại Đà Nẵng tiêu thụ trong 6 tháng đầu năm 2023 là 87,9 triệu lít, giảm 27,7 triệu lít so với cùng kỳ, số thuế TTĐB nộp ngân sách là 1.028,5 tỷ đồng, giảm 312 tỷ đồng so với cùng kỳ. Sản lượng tiêu thụ thuốc lá 6 tháng đầu năm 2023 là 44,5 triệu bao, giảm 6,8 triệu bao so với cùng kỳ; số thuế TTĐB nộp ngân sách là 150 tỷ đồng, giảm 10 tỷ đồng so với cùng kỳ. Thu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) ước là 1.091,3 tỷ đồng, đạt 39,5% dự toán và bằng 66,8% so cùng kỳ do chi phí nguyên, nhiên vật liệu đầu vào tăng cao làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp và doanh nghiệp còn tiếp tục chuyển lỗ từ các năm dịch bệnh trước sang nên số thuế nộp ngân sách giảm.
2. Các giải pháp, phương hướng để đẩy mạnh phát triển công nghiệp và thu ngân sách trong thời gian
Theo dõi, nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động kinh doanh, những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ của doanh nghiệp để chỉ đạo giải quyết. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được HĐND thành phố ban hành như: Chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ (Nghị quyết số 53/2021/NQ-HĐND), chính sách khuyến công (Nghị quyết số 324/2020/NQ-HĐND); Chương trình khuyến công quốc gia, khuyến công địa phương 2023. Tổ chức tốt Hội chợ triển lãm công nghiệp hỗ trợ và chế biến chế tạo tại thành phố Đà Nẵng năm 2023, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng liên kết, hội nhập và phát triển.
Phối hợp với các cơ quan liên quan hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, phát triển sản xuất thông minh, tiết kiệm năng lượng.
Triển khai và triển khai Đề án “Nghiên cứu kêu gọi, xúc tiến các nhà đầu tư lớn đầu tư vào các khu công nghiệp mới (Hòa Cầm - Giai đoạn 2, Hòa Nhơn, Hòa Ninh) và Khu công nghiệp hỗ trợ Khu công nghệ cao Đà Nẵng” sau khi UBND thành phố phê duyệt. Hoàn thành các thủ tục, lựa chọn được nhà đầu tư dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật đối với các KCN Hòa Cầm - giai đoạn 2 theo phương thức đấu thầu rộng rãi; trình Thủ tướng phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư hạ tầng xây dựng hạ tầng kỹ thuật đối với các KCN Hòa Ninh; hoàn thành điều chỉnh quy hoạch KCN Hòa Nhơn; làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ về việc mở rộng Khu CNC. Khẩn trương đưa CCN Cẩm Lệ vào hoạt động và triển khai lựa chọn nhà đầu tư hạ tầng kỹ thuật các CCN Hoà Nhơn và Hoà Khánh Nam để sớm bố trí mặt bằng cho các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp.
Tiếp tục chỉ chỉ đạo cơ quan thuế, hải quan triển khai đầy đủ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp công tác thuế năm 2023 theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế; theo dõi chặt chẽ tiến độ thu, tập trung rà soát từng khoản thu, sắc thuế để đánh giá, phân tích nguyên nhân tác động đến thu NSNN trong các tháng, quý tiếp theo.
Chỉ đạo ngành chức năng khẩn trương xác định giá khởi điểm đấu giá đất, cho thuê đất đối với các thửa đất đã có đủ hồ sơ, pháp lý theo quy định; triển khai các thủ tục đấu giá đất các dự án theo kế hoạch đã được phê duyệt, trong đó tập trung triển khai sớm các dự án có chủ đầu tư quan tâm, có tiềm năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách.
Chủ động sắp xếp dự toán đã được bố trí để thực hiện các nhiệm vụ được giao; cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết, hạn chế bổ sung ngoài dự toán; đối với các khoản chi đã bố trí dự toán nhưng không có khả năng triển khai thì kịp thời điều chỉnh hoặc báo cáo cơ quan tài chính tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền để điều chỉnh cho các nhiệm vụ khác theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
